Univerzalna sukcesija kod statusnih promena privrednih društava

Abstract

U radu je pružena detaljna analiza univerzalne sukcesije kod statusnih promena spajanja, pripajanja, podele i izdvajanja privrednih društava. Prvi deo rada je posvećen definisanju pojma i utvrđivanju osnovnih karakteristika univerzalne sukcesije. Univerzalna sukcesija se shvata kao poseban način sticanja prava i obaveza kao celine, koji predstavlja izuzetak od opšteg načina sticanja svakog pojedinačnog prava i obaveze putem singularne sukcesije. Potom je istražen cilj propisivanja univerzalne sukcesije, koji se kod statusnih promena ogleda u olakšavanju i podsticanju te vrste restrukturiranja privrednih društava. Sledeći deo rada se bavi razlikom između potpune i parcijalne univerzalne sukcesije, koja se javlja kod statusnih promena podele i izdvajanja, a označava prenos jednog dela imovine i obaveza kao celine sa društva prenosioca na društvo sticaoca. Nakon toga, autor objašnjava pravni osnov univerzalne sukcesije kod statusnih promena, koji je u savremenoj uporednopravnoj teoriji sporan. U završnom delu rada su analizirani izuzeci od prenosa imovine i obaveza putem univerzalne sukcesije, koji proističu iz činjenice da određena prava i obaveze ne mogu da se prenose sa jednog subjekta na drugog. Konačno, autor obrađuje problem tzv. zaboravljene imovine i obaveza, koje u planu podele nisu raspodeljene konkretnom društvu sticaocu. Teorijskopravna razmatranja u radu su vršena u svrhe pravilnog tumačenja važećih pravila u pravu Evropske unije i Srbije, koja su u tom smislu lakonska i nedovoljno jasna.

This paper gives a detailed analysis of universal succession in case of mergers and divisions, including spinoffs. The first part of the paper focuses on defining the meaning of the term 'universal succession' and determining its main characteristics. Universal succession is understood as a specific way of acquiring assets and liabilities as a whole, which constitutes an exception to the general rules on transferring each particular right and obligation. Thereafter, the author examines regulatory reasons for prescribing universal succession and concludes that it facilitates and, hence, stimulates restructurings through mergers and divisions. The next part of the paper deals with the difference between full and partial universal succession, whereby the later is associated solely with divisions (including spinoffs) and rests upon a transfer of only a part of assets and liabilities from the company being divided to a particular recipient company. The last part of the paper concerns exceptions to the transfer of assets and liabilities based on universal succession, which derive from the fact that certain rights and obligations cannot be transferred from one subject to another. Finally, the author explains the problem and regulation of the so-called 'forgotten assets and liabilities', which have not been allocated by the draft terms of division. Theoretical considerations in this paper are used for proper interpretation of the current legal rules concerning universal succession in the European Union and Serbia, which are in this respect laconic and unclear.