Vreme i (u) ustav(u) - ovdašnje pravo s početnom filozofskom beleškom

Abstract

Vreme se dâ sagledavati i kao idealna, mentalna i kao realna, objektivna pojava. Kao manje-više stabilna, sadašnja 'datost', ali i kao 'programska' projekcija. Vreme je respektabilna činjenica, odnos, proces, tok: ono je činilac zakonitosti, komponenta predvidljivosti i doslednosti: posredi je sinhronizacija pojava, odnosno procesa - i njihov kontinuitet. Na koncu, vreme se može sagledavati kao početak, i kao kraj - i kao momenat, i kao niz sukcesivnih koraka, kao ograničenje, kao prostor u kome se nešto aktivno odvija. A 'ćutanje' - nečinjenje i neblagovremenost predstavljaju protivpravnost, onda kada je propisana dužnost službenog, javnopravnog činjenja. U ustavnim okvirima, od preambule, duž celine ustavnog tkiva - naročito u rokovima, ljudskim slobodama i pravima, pravnim lekovima, komponentama ustavnosti i zakonitosti, pravnoj sigurnosti, posebno u krivičnom pravu, zatim mandatima javnih funkcionera, raspuštanju parlamenta, vanrednom i ratnom stanju, promenama ustava i drugom, na kraju i u sprovedbenom ustavnom zakonu - vreme ima konstitutivno, temeljno i dinamičko mesto.

Time can be seen as ideal, mental on one side and as realistic, objective phenomenon, on the other side. As more or less stable, present-day 'givenness' but also as 'program' projection. Time is respectable fact, relationship, process, flow: it is a factor of legality, component of predictability and consistency. It is a synchronization of occurrences, proceedings and its continuity. At the end, time can be viewed as a beginning, but also as a completion - as a moment, as a series of successive steps, as a restriction, as a space where something is actively taking place. And the 'silence' in the meaning of non-performance and delay constitute an unlawful act if the duty to act in official capacity is prescribed.