Prava pojedinaca i obaveze države u zaštiti kvaliteta vazduha

Abstract

U radu se analizira status međunarodnih sporazuma iz oblasti zaštite vazduha kako bi se utvdio stepen usaglašenosti pozitivnog prava sa standardima potvrđenih međunarodnih sporazuma. Imajući u vidu postupak harminizacije prava Srbije sa pravom EU, u radu se ukazuje na obaveze država članica koje proizilaze iz Direktive 2008/50/EZ o kvalitetu vazduha i čistijeg vazduha za Evropu. U rade se iznose rezulati analize bogate praksa Suda pravde Evropske unije u kojoj se ukazuje na elemente koji određuju pravo pojedinca da pokrene postupak zaštite prava na zdravu životnu sredinu ukoliko država članica ne donese plan zaštite kvaliteta vazduha, kao i mere koje domaći sudovi mogu naložiti kako bi osigurali primenu odluke kojom se utvrđuje obaveza primene mera u cilju smanjenja emisija koje prevazilaze granične vrednosti. Imajući u vidu značajan broj predmeta u vezi sa zaštitom vazduha koje nalazimo u praksi Zaštitnika građana, analiza primene preporuka koje su proizašle iz tih predmeta ukazuje na stepen usaglašenosti preuzetih obaveza i njihove primene, kaoi pravce noveliranja pozitivnog prava.

The paper analyses the status of international agreements in the field of air protection, aiming to interpret the discord between the adopted legal standards and their application. Having in mind the harmonisation process of Serbian law with the EU law, the author further analyzes the obligations of Member States arising from Directive 2008/50/EC on Ambient Air Quality and Cleaner Air for Europe, the developed practice of the CJEU which embodies elements determining the rights of individuals to initiate a procedure for protecting the right to a healthy environment if states do not adopt an air quality action plan, as well as the measures that domestic courts may prescribe to ensure the implementation of decisions establishing the obligation to implement measures for reduction of emissions above the limit values. The concluding sections analyse the degree of harmonisation of our positive law with the adopted standards and the environmental acquis. Having in mind a substantial number of cases related to air protection in the practice of the Serbian Protector of Citizens (Ombudsman), the analysis of the application of recommendations arising from these cases may suggest the degree of harmonisation of commitments and their application, and serve as an instrument for amending positive law.