Odnos između zabrane proterivanja i zabrane kolektivnog proterivanja u kontekstu pristupa teritoriji - standardi Evropskog suda za ljudska prava i njihov značaj za pravni sistem Republike Srbije

Abstract

Član 3. EKLjP dugo je dominirao u slučajevima koji su se ticali uskraćivanja pristupa teritoriji država ugovornica licima kojima je potrebna međunarodna zaštita. Međutim, poslednjih godina je za izgradnju standarda u vezi s pristupom teritoriji od sve većeg značaja i praksa Evropskog suda u vezi s članom 4 Protokola broj 4. S obzirom na okolnost da uslovi za pristup teritoriji nisu istovetni kada se predstavka razmatra u vezi sa članom 3. ili članom 4. Protokola br. 4, postavlja se pitanje njihovog međusobnog odnosa. Autorka je bila podstaknuta da ispita ovo pitanje kratkom konstatacijom Suda u predmetu Šarifi da odnos između tumačenja polja primene člana 4. Protokola br. 4 i domašaja načela non-refoulement nije bez značaja i naknadnim redovnim uključivanjem razmatranja člana 3. u kontekstu ispitivanja dostupnosti načina legalnog ulaska, novog standarda uvedenog u kontroverznoj presudi Velikog veća u slučaju N.D. i N.T.. Nakon izlaganja osnovnih i dobro poznatih razlika između načela non-refoulement i zabrane kolektivnog proterivanja, u radu se ispituje tvrdnja da su zabrana proterivanja i zabrana kolektivnog proterivanja odvojene zabrane koje imaju samostalno postojanje, ali koje su, u specifičnom kontekstu pristupa teritoriji, međusobno višestruko povezane. U radu se iznosi i kritika pojedinih standarda koje je u vezi s pristupom teritoriji iznedrila skorija praksa Suda u slučajevima kolektivnog proterivanja, te ukazuje na korektivni značaj načela non-refoulement. Takođe, u radu se pruža pregled pravnog okvira Republike Srbije relevantnog za pristup teritoriji i ukazuje na to kako treba tumačiti pojedine odredbe srpskih propisa da bi njihova primena bila u skladu s međunarodnim standardima.

This article examines the relationship between the prohibition of refoulement contained in Article 3 of the European Convention on Human Rights and the prohibition of collective expulsion of aliens guaranteed by Article 4 of Protocol No. 4. After identifying common and distinctive elements of the two provisions, the author tests the main hypothesis that the prohibition of refoulement and the prohibition of collective expulsion are separate prohibitions with an independent existence but that they are intertwined in a variety of ways in the specific context of access to territory. The analysis has led to the conclusion that, despite the open questions that remain, the linkage between the two provisions can be used for corrective purposes, particularly in light of the recent lowering of standards by the ECtHR in relation to the prohibition of collective expulsion. It is also suggested that the difference between the positive obligations contained in the two ECHR articles has no significance for the authorities acting on the ground. As the protection afforded by the two prohibitions is complementary , national authorities must ensure that both border practices at and outside the means of legal entry comply with the ECHR standards in relation to both provisions.