Federalizam i izgradnja poretka - proces ili odluka?

Abstract

Nasuprot preovlađujućem pristupu današnjih ustavnih pravnika koje zanima isključivo normalno funkcionisanje federalnih sistema, u članku tvrdimo da je proučavanje načina na koji se federacija, uhvaćena u zamku vanrednog stanja, suočava sa decizionističkim ili-ili, pitanjem od odlučujućeg značaja za razumevanje izazova složenih političkih zajednica u epohi krize. Članak je podeljen na tri dela. U prvom delu analiziramo tri osnovna pitanja koja klasični teoretičar decizionizma Karl Šmit (Carl Schmitt) upućuje federalistima: ko je čuvar federalnog ustava, šta obezbeđuje paralelnu političku egzistenciju federacije i njenih sastavnih jedinica i kakav je odnos između federalizma i demokratije? U drugom delu predstavljamo argumente nekih od najvažnijih savremenih teoretičara federalizma koji negiraju značaj decizionističkog ili-ili pitanja za razumevanje ustavne prirode složenih političkih zajednica. Na kraju se spuštamo sa visina teorijskih rasprava na čvrsto tlo istorije kako bismo odgovor na pitanje utemeljenosti decizionističkog i federalističkog pristupa potražili u konkretnom iskustvu složenih političkih zajednica. .

Most of contemporary constitutional lawyers investigating federalism focus only on the systems normal functioning. In contrast to this mainstream approach in this article we argue that in order to understand true challenges of compound communities in todays epoch of crisis a scholar has to look for the ways a federation caught in the trap of exceptional situation deals with the either/or decisionist dilemma. The article is divided in three parts. In the first part we ask the three major questions: Who is guardian of the federal constitution? What enables the parallel political coexistence of a federation and its composing parts? What is the relationship between federalism and democracy? In the second part, we present some of todays most distinguished federal scholars arguments that negate the importance of whether-or decisionistic dilemma for understanding compound communities constitutional nature. In the last part, we land from the sky of theoretical discussions to the realm of history in order to look for the answers to Schmitts questions in concrete experience of compound political communities.