Istopolne zajednice života u svetlu primene Haškog protokola o merodavnom pravu za obaveze izdržavanja iz 2007. godine

Abstract

Pod istopolnim zajednicama života u uporednom pravu se podrazumevaju istopolni brakovi, registrovana partnerstva i de facto isto polne zajednice. U Haškom protokolu o merodavnom pravu za obaveze izdržavanja, značajnim izvorom srpskog kolizionog prava u toj oblasti, ništa nije naznačeno o njegovoj (ne)primeni na takve zajednice, niti je definisan pojam porodični odnos u smislu čl. 1 tog protokola. Autor u ovom radu istražuje u kojoj meri se taj pojam može ekstenzivno tumačiti i da li može obuhvatiti i istopolne zajednice života. Suštinska je dilema da li primena Protokola na takve odnose proizilazi iz autonomnog tumačenja pojma porodični odnos ili iz odluke svake države potpisnice pojedinačno. Zauzimajući stav o tim pitanjima, autor ispituje mogućnost primene Protokola za određivanje merodavnog prava u sporovima povodom izdržavanja iz istopolnih zajednica zaključenih u inostranstvu, koji se vode pred domaćim organima. Posebna pažnja je posvećena analizi hipotetičkog slučaja i domašaju klauzule javnog poretka iz čl. 13 Protokola.

Same-sex marriages, registered partnerships and de facto unions are considered same-sex relationships in comparative law. In the Hague Protocol, an important source of the Serbian conflict of law system, nothing is indicated about its application to these relationships, nor is the notion of family relationship defined in sense of Article 1. This paper examines the scope of interpretation of this notion and whether it includes same-sex relationships. The main dilemma is whether the application of the Protocol may arise from autonomous interpretation of notion family relationship or from the decision of each contracting state. Taking a position regarding these issues, the author examines the possibility of application of the Protocol to determine applicable law in disputes regarding maintenance of same-sex relationships, concluded abroad, and processed before domestic authorities. Special attention is paid to the analysis of a hypothetical case and the extent of the public-policy clause from Article 13.