Pravni režim privilegija na brodu

Abstract

U doktorskoj disertaciji autor obrađuje pravni režim privilegija na brodu kako spram važećih nacionalnih i međunarodnih pravila, tako i spram onih koja su im prethodila. U obzir su, takođe, uzete preovlađujuće teorijske misli, a sve u cilju kako bi se otkrio pravi smisao i značaj instituta privilegija na brodu. Sadržina doktorske disertacije je podeljena u devet logičnih celina pod naslovom glava, pri čemu je njihov redosled raspoređen tako što su u početnim delovima disertacije obrađivane donekle opštije i nespornije teme vezane za ovaj institut, da bi u daljem toku rada težište bilo na temama od, pre svega, praktičnog značaja, te otkrivanju veza sa drugim pravnim institutima. Naročiti značaj je posvećen pravnoj prirodi privilegija na brodu, kojoj se pažnja poklanja u svim glavama disertacije, a posebno u glavi šestoj koja je posvećena isključivo njoj. Upravo kroz pravnu prirodu, odnosnu teoriju subjektivizacije broda, želi se dati doprinos teoriji plovidbenog prava u pogledu uticaja plovidbe broda na njegov status. Naime, privilegije na brodu, kao obezbeđujuća prava koja nastaju isključivo u plovidbi (kretanju) broda, svojim nastankom utiču na drugačije poimanje statusa broda. Zaključuje se da one imaju uticaj da brod od objekta prava postane subjekt. Opravdanost ovakvom zaključku autor nalazi u činjenici da se privilegije na brodu vezuju isključivo za brod, a ne za brodara (kao ličnog dužnika) ili brodovlasnika (ako je lice različito od brodara). Pri tom, autor ne zanemaruje činjenicu da se privilegije na brodu vezuju za predmet obezbeđenja kao bilo koje drugo založno (obezbeđujuće) pravo. Međutim, u disertaciji se otkriva dodatno svojstvo privilegija na brodu u odnosu na druga obezbeđujuća prava, a koje se sastoji u tome što ona mogu da nastanu isključivo u plovidbi, povodom tačno određenih potraživanja i da se činom svoga nastanka, vezuju za brod mnogo jačim pravnim vezama, doprinoseći da od početnog objekta prava postane subjekt. U prvoj glavi disertacije, autor prikazuje svojevrstan zaplet pravnih odnosa koji mogu da dovedu do nastanka privilegija na brodu.

In this doctoral thesis, the author tries to explain the institute of maritime liens from the point of international and national legal sources and also with regard to past and current legal theory concerning this issue. The thesis is divided into nine chapters which are logically linked with the main hypothesis of the whole work. The chapters are ordered from somewhat general and noncontroversial issues to those with more practical significance. The idea is that legal status of ship becomes a legal entity when the maritime lien appears. It is some kind of modified personification theory (broadly accepted in the USA) because author doesn’t assert that a ship is initially legal (juridical) entity or just legal person. Contrary to it, author claims that ship as such is not legal entity, but she becomes to be one, when maritime lien appears (onto her / it). Justification for this assertion, author finds in specific nature of maritime claims whose performance is protected by maritime liens. This specificity is based on relationship between maritime claim and ship or in other words, between the benefits / casualties which stay behind maritime claim and sailing venture of the ship. Just as soon as these benefits / casualties arise, the ship becomes debtor to the persons linked with these claims. In the first chapter, the author presents fictitious case of a maritime venture. Throughout this venture, the ship is a subject of different legal relations, but the most important is that at the same time when these relations occur, the ship becomes a legal subject, legal person and legal entity. Actually, at the first moment ship is the subject which links different persons by its functions, nevertheless it becomes a legal person afterwards just as the persons involved in its previous stage. In the second chapter author presents different legal sources of maritime liens, especially with regard to international conventions related to maritime liens and national regulations. But, even more, it presents the regulations related to arrest of ship which is important, because maritime lien is useless in legal sense without help of institute of arrest of ship.