Odnos organizovanog kriminaliteta u krivičnopravnom smislu i saučesništva

Abstract

U radu se objašnjava odnos organizovanog kriminaliteta u krivičnopravnom smislu i saučesništva. Autor objašnjava da postoje tri osnovna krivičnopravna aspekta organizovanog kriminaliteta: 1) pojam organizovane kriminalne grupe, 2) odnos saučesništva i organizovanog kriminaliteta, te 3) niz konkretnih inkriminacija tipičnih za organizovani kriminalitet. Potom se analiziraju osnovni oblici saučesništva - saizvršilaštvo, podstrekavanje i pomaganje, uz posebno ukazivanje na njihov odnos sa organizovanim kriminalitetom. Autor objašnjava i jedan nekada postojeći oblik saučesništva u nekadašnjem jugoslovenskom krivičnom pravu - organizovanje zločinačkog udruženja, koji je sličan rešenjima, kako iz nekadašnjeg sovjetskog krivičnog prava, ali čak i savremenog američkog krivičnog prava, kada je reč o institutu zavere. U radu se zaključuje da je taj oblik saučesništva i dok je postojao u nekadašnjem jugoslovenskom krivičnom pravu, bio veoma sporan, pre svega sa stanovišta njegove kolizije sa načelom krivice, te kao takav nikada nije primenjivan u praksi, mada suštinski odgovara onome što su tipične forme organizovanog kriminaliteta. U radu se analiziraju i neki specifični oblici učestvovanja u krivičnom delu, kao što su zavera u anglosaksonskom krivičnom pravu i jedan poseban oblik posrednog izvršilaštva u nemačkom krivičnom pravu. Autor zaključuje da se u praksi pod organizovanim kriminalitetom, kao predmetom krivičnih postupaka često pogrešno podvode određeni oblici saučesništva koji ne ispunjavaju sve potrebne uslove da se istovremeno smatraju formama organizovanog kriminal(itet)a.

In the article there are explanations between organized crime in criminal law point of view and complicity in criminal offence. Author explains existence of three forms of basic criminal law aspects of organized crime: 1) notion of organized criminal group, 2) relation between complicity and organized crime and 3) concrete incriminations which are typical for organized crime. In the article there are analyze too of the basic forms of complicity in criminal offence - co-perpetration, incitement and aiding/ abetting. Author explains too one former form of complicity in Yugoslav criminal law - the organizing of criminal enterprise, which is very similar to some legal solution from former criminal law of the Soviet Union, but even similar to contemporary criminal law of USA, when it comes to institute conspiracy. Author concludes that this form of complicity was highly controversial, primarily from the standpoint of its collision with the principles of guilt and individual subjective responsibility and as such has never been applied in practice, although substantially correspond to what are typical forms of organized crime. This paper analyzes some specific forms of participation in a criminal act, such as conspiracy in Anglo-Saxon criminal law and a special form of indirect perpetration in German criminal law. The author concludes that in practice under organized crime, as the subject of criminal proceedings often erroneously subsumed certain forms of complicity which do not fulfill all the necessary requirements to be considered at the same time forms of organized crime.