Jedna akcija - jedan glas - da li je vreme za promene

Abstract

Autor u ovom radu analizira pravilo jedna akcija - jedan glas dajući odgovor na pitanje da li je vreme za promene u srpskom kompanijskom pravu. Nakon određenja svrhe pravila jedna akcija - jedan glas kao mehanizma za uspostavljanje ravnoteže između upravljačkih prava akcionara i ekonomskog rizika koji akcionari snose, autor iznosi argumente za i protiv uvođenja, odnosno zadržavanja i napuštanja ovog pravila u nacionalnom pravu. U radu su analizirana dva tipa sistema glasanja u akcionarskim društvima - proporcionalni i neproporcionalni, uz prikaz uporednopravnih rešenja i dešavanja na nivou Evropske unije. Autor zaključuje da treba modifikovati rešenje koje je prihvaćeno u srpskom kompanijskom pravu, između ostalog, radi popularizovanja forme akcionarskog društva i usklađivanja pravila jedna akcija - jedan glas sa drugim institutima koji su prihvaćeni u domaćem pravu, pre svega, instituta posebnih dužnosti kontrolnog akcionara. Prema mišljenju autora, jedna akcija - jedan glas bi trebalo da bude dispozitivno, a ne imperativno pravilo. Takođe, slične promene su se desile u pojedinim uporednim zakonodavstvima. Na kaju, predložena promena bi bila u skladu sa tendencijama u pravu Evropske unije u vezi sa podsticanjem dugoročnog angažovanja akcionara.

In this paper, the author analyses one share - one vote rule and answers the question if it is a time for change in Serbian company law. After defining the purpose of one share - one vote rule as a mechanism for creating the balance between shareholders' voting rights and economic risk borne by shareholders, the author brings forward the arguments for and against introducing as well as retaining and waiving the one share - one vote rule in national law. The author analyses two types of voting system in joint stock companies - proportional and disproportionate. Furthermore, the author provides a purview of comparative legal solutions and latest developments at the EU level. The author concludes that the solution accepted in Serbian company law should be modified, in order to, inter alia, promote the joint stock company and harmonize the one share - one vote rule with other introduced concepts in national law, especially the concept of special duties of controlling shareholders. In the opinion of the author one share - one vote should not be mandatory but a default rule. Besides, similar changes have occurred in respective comparative legislations. Finally, the change would be in accordance with the tendencies in the EU law with regard to enhancing long-term shareholder engagement.