Nevoljni prestanak privrednog društva zbog blokade i ugnjetavanja manjine

Abstract

Srpsko kompanijsko pravo daje članovima privrednih društava pravo da zahtevaju od suda da naloži pokretanje postupka likvidacije. U ovom radu autor analizira materijalne uslove koji moraju biti ispunjeni da bi sud doneo ovakvu odluku. Najvećim delom rad se bavi razlozima (materijalnopravnim pretpostavkama) za prestanak, i to prevashodno blokadom društva i ugnjetavanjem manjine. Ova tema je aktuelna iz najmanje tri razloga. Prvo, u sudskoj praksi su sve češći slučajevi pokretanja ovakvih postupaka, a o mnogim spornim pitanjima još uvek nisu zauzeti zajednički stavovi. Drugo, u domaćoj teoriji se nedovoljno razume suština ovog prava članova, te se ono gotovo isključivo vezuje za prava manjinskih članova. Treće, zakonske odredbe su veoma neprecizne i široko formulisane, te omogućavaju raznovrsna tumačenja. Ovaj rad ima za cilj da objasni suštinu svakog od razloga za prestanak privrednog društva po ovom osnovu, sa posebnim osvrtom na njihovo razumevanje u uporednoj sudskoj praksi.

Serbian company law recognizes the right of shareholders to seek judicial dissolution of the company. In this article, the author analyzes material conditions for ordering dissolution, with a special emphasis on deadlock and oppression. There are at least three reasons why this topic is very important for Serbia. Firstly, judicial cases involving dissolution request by shareholders are more often, and unfortunately at this point there are many open questions still not resolved in practice. Secondly, in domestic literature this right is almost exclusively associated with shareholders' minority rights, and that is only partially correct. Thirdly, legal norms dealing with this right are very imprecise and broadly formulated, and therefore can be interpreted in different ways. This article tries to clarify the essence of each reason for judicial dissolution of a company requested by shareholders, particularly by using experiences in comparative judicial practice.