Sveti i Veliki sabor u kontekstu ustanove sabornosti - crkvenopravna i ekumenska perspektiva

Abstract

Pripreme za Sveti i Veliki Sabor Pravoslavne Crkve koji je održan na Kritu 2016. godine predstavljaju savremen izraz ustanove sabornosti. Autori su u radu napravili komparativni prikaz crkvenopravne i ekumenske perspektive ove ustanove sa ciljem da identifikuju sličnosti i razlike u sabornoj svesti Crkve. Osnovna hipoteza rada sastoji se u stavu da sve pripremne radnje i okupljanja predstojatelja Pravoslavnih Crkava sa ciljem organizacije Svetog i Velikog Sabora predstavljaju fazu u razvoju ustanove sabornosti. U prvom delu rada ukazano je na izuzetnu fleksibilnost ove ustanove koja se lako prilagođavala različitim crkvenim potrebama i društvenim okolnostima, kao i na to da sabornost predstavlja osnovnu instituciju na kojoj počiva crkvena organizacija od parohijskog i manastirskog do univerzalnog, tj. vaseljenskog nivoa. U drugom delu rada predstavljeni su pripremni sabori i problematika sa kojom su se oni suočavali. Opšti zaključak rada mogao bi se rezimirati u stavu da je ustanova sabornosti u Pravoslavnoj Crkvi prevazišla svoj crkveno-pravni značaj, koji će uvek biti neupitan, i da je dobila svoju ekumensku perspektivu čime je postala faktor savremenih međucrkvenih i međuverskih odnosa.

Preparations for the Holy and Great Council of the Orthodox Church, which was held in Crete in 2016, represent a modern expression of the institution of synodality. The authors made a comparative review of canonical and ecumenical perspectives of this institution with the aim of identifying similarities and differences in the conciliar consciousness of the Church. The first part of the paper points out the exceptional flexibility of this institution, which easily adapts to different church needs and social circumstances, as well as the fact that the conciliarity is the basic institution that forms the church organization from the parish to the universal level. The second part of the paper presents the preconciliar conferences and the issues they faced. The general conclusion of the paper is that the institution of synodality in the Orthodox Church has surpassed its canonical significance, which will always be unquestionable, and that it has gained its ecumenical perspective, thus becoming a factor of modern inter-church and inter-religious relations.