Kritička analiza pravila o identifikaciji akcionara u srpskom zakonu o privrednim društvima

Abstract

Rad sadrži produbljenu analizu pravila Zakona o privrednim društvima, koja uređuju pravo akcionarskih društava da identifikuju svoje akcionare, ali i krajnje akcionare. Navedena pravila su usvojena 2021. godine sa ciljem usklađivanja srpskog prava s pravom Evropske unije, odnosno sa izmenjenom Direktivom 2007/36/EZ o pravima akcionara. U prvom delu rada je objašnjena problematika identifikacije akcionara u akcionarskim društvima. Zatim je analiziran ratio legis pravila koja uređuju to pitanje u Evropskoj uniji i Srbiji. Centralni deo rada se bavi pravom akcionarskog društva da identifikuje svoje akcionare, korespondentnim obavezama posrednika i položajem akcionara s tim u vezi. Na osnovu pružene analize dolazi se do zaključka da je prilikom implementacije komunitarnih pravila srpski zakonodavac u određenim aspektima odstupio od svog uzora, tako da je izokrenut smisao čitavog instituta identifikacije akcionara, a uz to i narušena koherentnost sistema domaćeg prava akcionarskih društava. Otuda, u poslednjem delu rada, autor daje konkretne predloge za unapređenje regulative u ovoj oblasti.

This paper contains an in-depth analysis of provisions in the Serbian Companies Act that regulate the right of listed companies to identify their shareholders and final shareholders. These rules were adopted in 2021 with the aim to harmonize Serbian law with the law of the European Union, i.e., the Revised Shareholder Rights Directive 2007/36/EC (SRD II). The first part of the paper explains the problem of identifying shareholders of listed companies and analyzes the reasons for regulating this issue at the EU level and in Serbia. The central part of the paper deals with the right of a listed company to know its shareholders, the corresponding obligations of intermediaries and the position of shareholders in that respect. A detailed analysis of these issues leads to a conclusion that the Serbian lawmaker has in certain aspects departed from the SRD II, which resulted in distortion of the whole concept of shareholder identification and incoherence of the current system of rules on listed companies. For this reason, in the last part of the paper the author gives specific proposals for improvement of existing rules in this field.