O načinu uređenja prekomernog oštećenja u našem pravu i odnosu sa srodnim ustanovama

Abstract

Još 1954. godine, u radu posvećenom prekomernom oštećenju, Konstantinović je pokrenuo važna pitanja načina uređenja te ustanove. Imajući u vidu razmimoilaženja u stavovima u posleratnoj sudskoj praksi, Konstantinović je smatrao da je važno da iznese argumente u prilog shvatanju da bi ta ustanova trebalo da bude uređena po objektivnom principu, u skladu sa rešenjem koje je bilo predviđeno srpskim Građanskim zakonikom. Međutim, donošenjem Zakona o obligacionim odnosima izvršena je reforma ustanove prekomernog oštećenja čime je, između ostalog, pravo na poništenje uslovljeno zahtevom da se oštećeno lice u momentu zaključenja ugovora nalazilo u zabludi o pravoj vrednosti prestacije. Autor u ovom radu postavlja pitanje da li je drugačijim pozitivnopravnim rešenjem učinjen napredak ili se njemu mogu izneti i ozbiljne kritike. U pokušaju da dođe do odgovora, autor najpre analizira način uređenja prekomernog oštećenja u uporednom pravu, a potom argumentovano utvrđuje prednosti i nedostatke uređenja prekomernog oštećenja po objektivnom, odnosno subjektivnom principu.

Mihailo Konstantinović raised important issues regarding how laesio enormis should be applied and regulated in the future, given the inconsistency in the post-war judicial practice. Konstantinović supported the view that laesio enormis should be governed by an objective principle. However, in the Law on Obligations, the right to annul the contract due to obvious disparity between contract obligations exists only if the aggrieved party was mistaken about the true value of the performance when concluding the contract. In this paper, the author raises the question whether such a shift in the regulation of laesio enormis represents an improvement or serious arguments can be raised against it. The author first analyzes how laesio enormis is regulated in comparative law, and then discusses the pros and cons of regulating this legal institute according to an objective and subjective principle.