Istorijskopravna analiza Antifontovih govora

Abstract

Uprkos činjenici da je Antifont bio jedan od vodećih intelektualaca, istaknuti sofista i pionir forenzičnog govora koji je dao značajan doprinos razvoju retorike u V veku pre n. e. u Atini, njegova dela nisu dovoljno proučena. Iz tog razloga pratila ga je sudbina „podeljene ličnosti“, pa su pojedini autori koji su se bavili analizom njegovog rada napravili razliku između: Atinjanina oratora (logografa) poznatog po govorima o ubistvima koje je pisao za svoje klijente na sudu i političkom disidentstvu (oligarhista u demokratskoj Atini); autora „Tetralogija“ koji je bio Jonac ili je živeo kasnije u odnosu na oratora; i sofiste, čiji je stav bio radikalan (anarhičan) pogled na ljudsko društvo. Pošto je otklonjena sumnja da je Antifont orator bio i autor „Tetralogija“, ostala je podela na tzv. separatiste koji prave razliku između govornika i sofiste i tzv. unitarista koji se zalažu za to da je kompletan opus Antifonta plod rada jednog čoveka. U skladu sa ciljem rada – analizom Antifontovih govora, raspravi o govorima posvećenim ubistvima pristupa se s pravnoistorijskog aspekta, sagledavanjem različitih određenja Antifontovog dela. Logografi, od kojih je prvi bio Antifont, pisali su govore za klijente, a oni su ih učili napamet i izgovarali na sudu. Svi forenzični govori napisani su da bi se javno usmeno izlagali. Za razliku od njih, mnogo manji broj govora pisan je da bi se čitao i u tu grupu spadaju „Tetralogije“, hipotetički sudski govori koji sadrže određene argumente karakteristične za forenzične govore. Antifontova velika snaga, posmatrajući ga kao logografa, bila je argumentacija, selekcija i kompozicija, a način na koji je fleksibilno postavljao argumente činio je njegove govore najboljim za klijente. Tradicionalnu podelu govora na pet delova (uvod (proemium), opis problema (narratio), dokazivanje argumentima (agōnes, probatio), dodatne napomene (parékbasis) i zaključak (epίlogos, peroratio)) Antifont je poštovao u svojim govorima, s tim da je njihovu prezentaciju podešavao u skladu sa potrebama konkretnog slučaja.

Despite the fact that Antiphon was one of the leading intellectuals, a prominent sophist and a pioneer of forensic speech that has made a significant contribution to the development of rhetoric in the fifth century BC in Athens, his works have not been sufficiently studied. For this reason, he was followed by the fate of “split personality”, and some of the authors who have dealt with the analysis of his work made a distinction between: Athenian the Orator (logographer), known for speeches about homicides that he wrote for his clients in court, and political dissent (supporting oligarchy in democratic Athens); the author of “Tetralogy” who was an Ionian or who lived later relative to the orator; and the Sophist, who had a radical (anarchic) view of human society. Having removed doubts that Antiphon the Orator was the author of “Tetralogies”, what remains is the division to the so-called separatists who make a distinction between the orator and the Sophist and the so-called unitarian who stands for the idea that the entire Antiphon’s oeuvre is the work of one man. In accordance with the purpose of the paper - the analysis Of Antiphon’s speeches, a discussion about the speeches on murders, the approach applied is one from the legal and historian aspects, by analysing various definitions of Antiphon’s oeuvre. Logographers, the first of whom was Antiphon, wrote speeches for clients, who then learned them by heart and presented them in court. All forensic speeches were written to be orally publicly presented. In contrast, a much smaller number of speeches were written in order to be read, and in this group are the “Tetralogies” - hypothetical court speeches containing certain arguments specific to forensic speeches. If we consider him as a logographer, Antiphon’s great power was his rationale, selection and composition, and the way in which he flexibly set arguments made his speeches best for his clients.