Ronald Dvorkin - smisao objektivnog važenja vrednosnih sudova

Abstract

Pitanje mogućnosti i statusa objektivne istine u polju vrednosti spada u najteža filozofska pitanja. Ronald Dvorkin se bavi ovim epistemološkim pitanjem kao jednom od temeljnih (uz filozofsku etiku) pretpostavki političke moralnosti (političke filozofije pravde). Kao i celina Dvorkinovog opusa, ova analiza je smeštena u okvire liberalne filozofske tradicije. Dvorkin zastupa epistemološku poziciju, unutrašnjeg skepticizma, nasuprot savremenim koncepcijama 'postmodernizma', 'antifundamentalizma' i 'neopragmatizma', koje negiraju svaku mogućnost objektivne istine u moralu etici, pravu. Za ove koncepcije, koje naziva stanovištima 'spoljašnjeg skepticizma', on kaže da su ne samo pogrešne, već i opasne, jer anuliraju standarde vrednosnog diskursa i samu mogućnost objektivnog prosuđivanja ljudskog delanja. Po Dvorkinu, moralni karakter nekog događaja, akta, ili osobe, može biti objektivno istinit. U načelu, objektivno istinite tvrdnje su moguće u svim oblastima vrednosti - u moralu, etici, pravu, estetici. Genocid je objektivno pogrešan, a ne samo zato što mi mislimo da je pogrešan. S druge strane, postoje slučajevi moralnih akata, događaja, osoba, koji mogu biti objektivno neodređenog karaktera (recimo, abortus, eutanazija). U pravu su mogući sudovi neodređenosti, tvrdnje da nema pravog odgovora na neki težak slučaj, ali one su, s jedne strane, retke, a c druge, nisu ni poželjne sa stanovišta praktičke usmerenosti prava. Po koncepciji unutrašnjeg skepticizma, svaki skeptički stav se može razrešiti unutar vrednosnog diskursa i uz pomoć vrednosnih sudova višeg nivoa apstrakcije. Akcenat unutrašnjeg skepticizma je na mogućnosti objektivno istinitih tvrdnji u oblastima etike, morala, prava, i to na osnovama epistemologije ekvilibrijuma i shvatanja Polja vrednosti kao suverenog, autonomnog dela ljudskog iskustva, a nasuprot hijerarhijskoj epistemologiji i 'lošoj metafizici' spoljašnjeg skepticizma. Stanovište unutrašnjeg skepticizma je elaborirano kao vrednosno shvatanje o moralnosti i o vrednostima uopšte uzev.

Ronald Dworkin advocates an epislemological position of inner skepticism applied to people's value judgments in the fields of ethics, morals, law esthetics. Inner skepticism is characterized by the belief that it is neither possible nor desirable to be skeptical all the way through. Notably there are certain value assessments or substantive value judgments which can be affirmed as objectively truthful. According to this opinion, it is possible to have pluralism of values, as well as a historic evolution of value assessments, while it is not possible to give final value judgments on specific actions, developments and personalities. At the same time, a structurally indefinite position can always find a practical solution in a more general substantive value judgment. Dworkin concludes that substantive indefinite judgments are possible in law, too, and that legal statements can be substantively negative, positive or indefinite. Indefinite judgments in law are skeptical, just as in any other filed of value. Nonetheless Dworkin's opinion is that in the field of law, indefinite judgments have negative consequences for the inherent need of law to bring about specific decisions, and he opposes contemporary post-modern tendencies in law with a thesis that irresolvable cases in law are very rare, and that 'difficult cases' are, in principle, resolvable at a higher level of abstraction within the framework of the legal theory itself, as well as in the light of its accordance with political morality and philosophical ethics.