Ekonomske posledice španske groznice (1918-1920) - skica za ekonomsku istoriografiju jedne pandemije

Abstract

Cilj rada je da istraži ekonomske posledice pandemije španske groznice i da dobijene nalaze sistematizuje tako da oni mogu da se iskoriste za spoznaju ekonomskih posledica pandemije COVID-19. Na kratak rok posmatrano, pokazalo se da je španska groznica jednokratno snažno oborila nivo privredne aktivnosti značajnim umanjenjem ponude radne snage, uz dodatno dejstvo umanjenja agregatne tražnje. Oporavak od tog pada bio je brz, zasnovan na tranzitornom privrednom rastu. Na dugi rok posmatrano, španska groznica je oborila nivo raspoloživog ljudskog kapitala, i to i direktno, prekomernim mortalitetom onih koji poseduju ljudski kapital a čine radno sposobno stanovništvo, i indirektno, uticajem na intergeneracijsko prenošenje nižeg nivoa ljudskog kapitala, kao i pogoršanjem zdravlja majki tokom graviditeta - potvrdila se hipoteza o fetusnom poreklu pada nivoa ljudskog kapitala. Obaranje nivoa raspoloživog ljudskog kapitala ima nepovoljne posledice po privredni rast, koje postaju sve izraženije sa tehnološkim napretkom koji zahteva sve viši nivo tog kapitala.

The aim of the paper is to explore the economic outcomes of the Spanish flu pandemic and to systemise the insights in such a way that they can be used for shedding light on the economic outcomes of COVID-19 pandemic. It was demonstrated that in the short run the impact of the Spanish flu was a significant one-off drop of the output due to the significant decrease in labour supply augmented by the decrease in aggregate demand. In the long run the Spanish flu decreased the level of available human capital in two ways: directly due to the excess mortality, and indirectly due to the intergenerational transfer of lower human capital and the health of mothers during pregnancy. The decrease in human capital generated adverse consequences on economic growth and these consequences increase with technological progress, which demands a higher level of human capital.