Nihil obstat - srednjovekovne stranputice visokog obrazovanja u Srbiji

Abstract

Ovaj rad je osvrt na tri tematska okvira razmatrana u tekstu Dušana Rakitića (Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 1/2022) koja su relevantna za raspravu o spornom pitanju odobrenja Sinoda Srpske pravoslavne crkve za izbor u nastavnička zvanja na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu Univerziteta u Beogradu (PBFUB): zakonodavstvo Kraljevine Jugoslavije; odredbe srpskog Zakona o crkvama i verskim zajednicama iz 2006. godine; prepoznavanje ustavnog načela kooperativne odvojenosti crkve i države u Ustavu iz 2006. godine. Osim toga, ukazuje se na to da novi Zakon o izmenama i dopunama Zakona o visokom obrazovanju iz 2021. nije u saglasnosti s Ustavom, jer se tu predviđa saglasnost nadležnih crkvenih organa za upis studija, učešće u konkursu, zasnivanje radnog odnosa i gubitak zvanja na PBFUB. Ustav je, naime, povređen u onim odredbama kojima se jemče svetovnost države, autonomija univerziteta i sloboda naučnog i umetničkog stvaranja.

This work is an assessment of three topics considered in Dušan Rakitićs article (Anali 1/2022). All three are relevant for the discussion of the disputed issue of the Holy Synods blessings for the appointment of theology professors at the University of Belgrade Faculty of Orthodox Theology: (a) legislation of the Kingdom of Yugoslavia; (b) the provisions of the 2006 Serbian Law on Churches and Religious Communities; (c) the constitutional principle of the cooperative separation of church and state in the Constitution of Serbia. Furthermore, the 2021 Law on Amendments to the Law on Higher Education is not in compliance with the Constitution of Serbia regarding the provisions implying the consent of church bodies for enrollment of students, employment and loss of appointment pertinent to the Faculty of Orthodox Theology.