Načelo transparentnosti izvršnog postupka I evropski standardi

Abstract

Skupština Srbije je 5. maja 2011. godine usvojila Zakon o izvršenju i obezbeđenju. Iako je u javnosti prvenstveno prepoznat kao zakon kojim se uvode privatni izvršitelji, ovaj zakon sadrži dosta značajnih novina zbog kojih njegova rešenja zaslužuju kritički osvrt. Jedno od važnih rešenja jeste unapređenje transparentnosti izvršnog postupka. Sve dosadašnje izmene u oblasti izvršnog procesnog zakonodavstva uglavnom su se fokusirale na izmenu sistema pravnih lekova, uvođenje novih sredstava izvršenja, proširivanje kruga izvršnih i verodostojnih isprava, skraćivanje rokova za preduzimanje određenih radnji i slično. Čini nam se da je okretanje ka principu transparentnosti konačno prepoznavanje uzroka problema. Da bi izvršni postupak bio završen namirenjem izvršnog poverioca, on prethodno mora imati uvid u prava izvršnog dužnika koja mogu biti predmet izvršenja. U tom smislu njemu je taj uvid potrebno omogućiti na samom početku izvršnog postupka, a ne nakon što je izvršenje bezuspešno sprovedeno (rešenje iz ranijeg zakona). ZIO je omogućio podnošenje zahteva za dobijanje izjave o imovini već prilikom podnošenja predloga za izvršenje, pa sve dok izvršni postupak ne bude okončan. Nepostupanje dužnika po nalozima suda sankcionisano je novčanim kaznama i pritvaranjem, a davanje lažnih podataka obaveštavanjem nadležnog javnog tužioca. Ustanovljeno je vođenje jedinstvenog i svima dostupnog registra izvršnih dužnika, što će biti snažan podsticaj sigurnosti u poslovnim odnosima.

On May 5th 2011, Serbian Parliament passed Enforcement and Security Act. Although publicly advertised because of private enforcement agents, it also introduced a lot of significant novelties. Lawmakers have finally recongized the importance of transparency of enforcement proceedings. Enforcement creditor can successfully collect his claim only if he is aware of the debtor´assets. At the request of enforcement creditor (which can be filed together with motion for enforcement) enforcement debtor must declare his entire patrimony. In case he fails to do so the court can impose fines or even detain him. Giving false information means the public prosecutor will be notified so the criminal proceedings could be started. The public register of enforcement debtors will be established so that everyone interested can make online search. This will improve stability of business relations.