Jedan pogled na položaj oštećenog u krivičnom postupku za krivična dela organizovanog kriminaliteta

Abstract

U radu se razmatra položaj oštećenog u krivičnom postupku za dela organizovanog kriminaliteta. Poslednjim promenama naše krivične procedure je praktično oformljen poseban tip postupka u odnosu na krivična dela organizovanog kriminaliteta, uz uvođenje čitavog niza posebnih i vrlo specifičnih krivičnoprocesnih instituta. Ovim novim rešenjima se u izvesnoj meri, kada su u pitanju neki oblici zaštite svedoka, koji su istovremeno oštećeni krivičnim delom, poboljšava krivičnoprocesni položaj žrtve krivičnog dela, mada nedovoljno konsekventno, tako da postoje još mnoge mogućnosti za realno poboljšanje položaja žrtve krivičnih dela organizovanog kriminaliteta. Međutim, istovremeno se, kada je u pitanju nemogućnost supsidijarne tužbe u odnosu na svedoka saradnika, u situaciji kada je prema njemu donesena odbijajuća presuda, ustanovljava jedno vrlo upadljivo i krupno sužavanje prava oštećenog. Pri tome, što predstavlja posebnu anomaliju, oštećeni uopšte nema pravo da na bilo koji zakonski odnosno procesno regulisan način, dovodi u pitanje odluku službenih aktera krivičnog postupka, koja se praktično svodi na potpunu i konačnu aboliciju učinioca krivičnog dela (čak i najtežih krivičnih dela), koji je ispunio svoje procesne obaveze kao svedok saradnik.

In this paper the position of victim in criminal procedure for organized crime is analyzed. Through recent changes of our criminal procedure law, the special type of procedure is created in relation to organized crime, with inclusion of large number of specific criminal procedure norms. These new solutions contribute to the protection of victims/witnesses, although there are still more space for the improvement. Legislative body still needs to overcome deeply embedded attitude that the witnesses and victims are the exclusive source of evidence, or, in other words, that the witness testimony is only way to find out evidence information. The victim has to be treated at the first place as a person to whom specific position in criminal procedure, with special regard on the protection of her basic rights, should be guaranteed.