Pravo na poštovanje porodičnog života

Abstract

Doktorska disertacija analizira pravo na poštovanje porodičnog života. Pravo na poštovanje porodičnog života spada u nova, savremena porodična prava. Pravo na poštovanje porodičnog života sadrži u sebi odnos između dva člana porodice. Pravo na poštovanje porodičnog života je, pre svega, pravo predviđeno na evropskom pravnom području i to Evropskom konvencijom za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda. U pogledu prava na poštovanje porodičnog života u domaćoj literaturi porodičnog prava nije bilo obimnijih radova (monografija, zbornika) i ovo pravo nije studioznije proučavano. U uvodu se daju razlozi za izučavanje ove teme, zatim metodološki pristup, hipoteze od kojih se polazilo, i očekivani naučni doprinos doktorske disertacije. U prvoj Glavi doktorske disertacije razmatraju se promene u savremenom porodičnom životu koje su dovele do promena osnovnih pojmova porodičnog prava - porodice, braka, pola, roditelja, supružnika. U drugoj Glavi, polazeći od osnovne ideje rada da pravo na poštovanje porodičnog života svoje postojanje crpi iz Evropske konvencije o ljudskim pravima, a da svoju interpretaciju dobija u presudama Evropskog suda za ljudska prava, razmatraju se značaj i struktura ovih "izvora" za pravo na poštovanje porodičnog života i na unutrašnje pravne sisteme država članica. U trećoj Glavi razmatra se poreklo deteta od strane oba roditelja i pravo na poštovanje porodičnog života. Posmatra se nastanak i postojanje prava na poštovanje porodičnog života deteta u odnosu na majku i oca, kao i na (van)bračni status roditelja deteta. Posebno se razmatra uticaj i odnos ESLjP prema biološkom i socijalnom kriterijumu za sticanje statusa roditelja u pravu. U četvrtoj Glavi razmatra se pravo na poštovanje porodičnog života u vezi sa roditeljskim pravom, vršenjem roditeljskog prava, lišenjem roditeljskog prava i odvajanjem roditelja i deteta. Centralni deo prava na poštovanje porodičnog života predstavlja odnos između roditelja i deteta.

Doctoral dissertation analyzes the right to respect for family life. Right to respect for family life falls into new family rights, human and family rights of third generation. Right to respect for family right consists of, as constitutive element, personal relation between two family members. This right is provided in European legal field, by European Convention for Human Rights. Regarding right to respect for family right, in Serbian Family Law literature there weren't extensively works (monographs, collections) and mentioned right has not been studiously explored. Preface gives reasons for research of this topic, then methodology approach, hypotheses, and expected scientific contribution of doctoral dissertation. In the first section of doctoral dissertation changes in contemporary family life which come to shifts of basic Family law terms - family, marriage, sex, parent, spouses - are scrutinized. In the second section, proceeding from founding dissertation idea that right to respect for family right comes out of European Convention for Human Rights, and gets its interpretation in decisions of the European Court for Human Rights, significance and structure of this sources are considered both on right to respect for family life, as well as to the legal systems of state members. In the third section subject is biological connection of the child to his parents. Occurrence and existence of the right to respect for family life is observed separately to the mother and father, also to (extra)marital status of child's parents. Special review is placed to attitude of ECtHR to biological and social criteria for acquisition of parental responsibility. The forth section analyzes the right to respect for family right regarding parental responsibility, exercise of parental responsibility, deprivation of parental responsibility and parent-child separation. The main part of right to respect for family life is relation between parents and child. All other relations between child and other persons are of subsidiary significance in compare to the parents and they are shadowed by parental responsibility.