Konkordat Kraljevine Srbije i projekti konkordata Kraljevine SHS i Kraljevine Jugoslavije - pravnoistorijski aspekti odnosa crkve i države

Abstract

Razumevanje pravno-istorijskih aspekata konkordata između Svete Stolice i Kraljevine Srbije iz 1914. godine, kao i projekata konkordata između Svete Stolice i Kraljevine SHS iz 1925. godine, odnosno između Svete Stolice i Kraljevine Jugoslavije iz 1935. godine, zahteva sagledavanje konteksta nacionalne pravne tradicije Srbije, odnosno zajedničke države Srba, Hrvata, i Slovenaca, kao i uporednog konteksta. Pritom je neophodno analizom obuhvatiti tradiciju pravnog položaja Pravoslavne crkve u tim državama. Trebalo bi, takođe, imati u vidu da su pravne garancije verske slobode i odnos države i crkve predstavljale oblasti prava koje su kroz istoriju najverovatnije u najvećoj meri bile pod najneposrednijim uticajem teoloških, verskih i ideoloških uverenja, a najdalje od pragmatičnih potreba regulacije društvenih odnosa. Zbog toga je doktrinarni kontekst neophodan za razumevanje predmetnih aspekata.

Understanding legal-historical aspects of the concordat between the Holy See and the Kingdom of Serbia of 1914, as well as of the projects of concordats between the Holy See and the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes of 1925, and the Kingdom of Yugoslavia of 1935, requires analysis of the context of the national legal tradition of Serbia, as well as of the common state of Serbs, Croats and Slovenes, as well as of the comparative context. The analysis needs to encompass the tradition of the legal status of the Serbian Orthodox Church in the subject states. One should also need to consider the fact that legal guarantees of the religious freedom and church-state relations were the area of law that was probably most influenced, in the historical perspective, by theological, religious and ideologoical beliefs and convictions, and were thus at the greatest distance from pragmatic needs of social regulation. That is the reason why taking account the doctrinary context is necessary as well for the subject endeavor.