Fragmentacija međunarodnog prava i evropsko pravo - na zapadu nešto novo

Abstract

Međunarodno pravo se još od početka međunarodnog organizovanja susreće s problemom sopstvene fragmentacije, ali taj proces dostiže dramatične razmere u novije vreme, što je nateralo i Komisiju za međunarodno pravo da se pozabavi tim pitanjem. Među pravnim porecima koji imaju svoje poreklo u međunarodnom ugovoru, te se makar po tom osnovu mogu smatrati delom međunarodnog prava, posebnu poziciju ima komunitarni pravni poredak, kao osobeni pravni poredak sa dostignutim visokim stepenom konstitucionalizacije. Ipak, posmatrano kako iz međunarodnopravne, tako i iz komunitarne perspektive, postoji primat međunarodnog prava, a pre svega prava izgrađenog na osnovu Povelje UN, u odnosu na komunitarno pravo. Taj primat je u svojoj sudskoj praksi potvrđivao i Sud pravde Evropskih zajednica. Međutim postupajući u postupku zbog kršenja osnovnih prava zagarantovanih u komunitarnom pravnom poretku putem mera usvojenih u antiterorističkoj borbi od strane Saveta bezbednosti UN i implementiranih od strane komunitarnih organa, Sud pravde Evropskih zajednica je konstatovao da ustavne garancije osnovnih prava sadržane u komunitarnom pravu, kao autonomnom pravnom sistemu ne smeju biti dovedene u pitanje bilo kojim međunarodnim sporazumom, pa čak ni Poveljom UN i rezolucijama Saveta bezbednosti usvojenim na osnovu Glave VII Povelje, pa je poništio osporenu uredbu Saveta EU usvojenu radi primene odgovarajućih rezolucija Saveta bezbednosti. Autor kritikuje naglašeno dualistički (pluralistički) stav Suda.

International law has been facing the problem of its own fragmentation from the early stages of international organizing at the dawn of 20th century. The process of globalization has a tendency to unify social phenomena on a world scale. Nevertheless, the practice of diversification of international organizations, based on both regional and substantial criteria, creates great tensions. The tension due to such expansion has been growing both vertically i.e. between the general international law and the particular international laws; and horizontally, i.e. among diverse particular legal systems. In the year 2006, subsequent to frequent warnings from the high-ranking international officials and scholars alike, the UN International Law Commission was propelled to produce and submit to the General Assembly a report on the abovementioned issue ('Koskenniemi Report').