Starateljstvo za posebne slučajeve

Abstract

Oblici starateljstva za posebne slučajeve u Porodičnom zakonu Srbije formulisani su kao slučajevi privremenog starateljstva. Privremeno starateljstvo ima za cilj privremenu zaštitu prava i interesa određenih lica. Razlikuju se slučajevi kada organ starateljstva ima dužnost da licu postavi privremenog staratelja i slučajevi kada on može da postavi privremenog staratelja. Autor u radu analizira slučajeve obaveznog zakonskog privremenog starateljstva, sa osvrtom na rešenja inostranih zakonodavstava, gde postoji širok spektar rešenja o nadležnosti državnih organa za, kako redovne, tako i specijalne oblike starateljstva. Kolizijsko starateljstvo centralni je oblik obaveznog privremenog starateljstva. To se potvrđuje i kroz praksu Centara za socijalni rad, gde uočavamo da je najčešći oblik privremenog starateljstva upravo kolizijsko starateljstvo, dok se starateljstvo nad imovinom nepoznatog sopstvenika i nad odsutnim licem javljaju nešto ređe. Voljno starateljstvo i starateljstvo nad stranim državljanima sreću se vrlo retko u praksi. Čest primer za diskreciono privremeno starateljstvo jeste i ono koje se određuje u postupku lišenja poslovne sposobnosti. Privremeno starateljstvo, sledstveno svom karakteru, može prestati izvršenjem konkretnog posla radi koga je i određeno, ali može i prerasti u 'puno' starateljstvo, odnosno da se privremena starateljska zaštita pretvori u stalnu zaštitu. Voljno starateljstvo po mnogim osobinama slično je zastupništvu te može biti stavljeno pod znak pitanja kao oblik starateljske zaštite, s obzirom da je reč o štićeniku kao poslovno sposobnom licu, koji uprkos punom poslovnom kapacitetu zahteva postavljanje staratelja. Autor zaključuje rad analizom razlike obima zaštite između privremenog starateljstva i privremenog zastupništva, napominjući značaj i neophodnost saradnje Centra za socijalni rad, suda i drugih državnih organa u obavljanju, kako redovne, tako i posebne starateljske zaštite.

All forms of guardianship for special cases under Family Code of Serbia represent instances of temporary guardianship, aimed at provisional protection of the rights and interests of certain types of persons. In some cases, the authorities are obliged to appoint a temporary guardian for the ward. In other cases, the ward is entitled to appoint a temporary guardian for himself (voluntary guardianship). The main focus of the article are mandatory forms of temporary guardianship. The author addresses the issue from both national and comparative angles, and examines the variety of temporary guardianships: collision guardianship as the central form of mandatory temporary guardianship, and the less frequent types, such as guardianship of property of unknown proprietors and guardianship over an absentee. The article also attends to the least frequent kinds of guardianship, such as voluntary guardianship and guardianship over a foreign citizen. The author looks at the ways in which temporary guardianship may cease to exist, and questions the purpose of voluntary guardianship. Finally, he calls attention to the importance of cooperation amongst the courts, administrative bodies and other state authorities, in the matters of guardianship for both regular and special cases. .