Pojedinačna izuzeća od zabrane restriktivnih sporazuma u pravu Srbije

Abstract

Za razliku od propisa Evropske unije o zaštiti konkurencije, kao i propisa većine država članica EU, u pravu konkurencije Srbije je, pored kolektivnih izuzeća od zabrane restriktivnih sporazuma, zadržan i mehanizam pojedinačnih izuzeća od zabrane. Pojedinačna izuzeća odobravaju se pod opštim uslovima za izuzeće restriktivnih sporazuma, koji su preuzeti iz prava konkurencije Evropske unije. Sporazum se može izuzeti ako doprinosi unapređenju proizvodnje i prometa, odnosno podsticanju tehničkog ili ekonomskog napretka, a potrošačima obezbeđuje pravičan deo koristi pod uslovom da ne nameće učesnicima na tržištu ograničenja koja nisu neophodna za postizanje cilja sporazuma, odnosno ne isključuje konkurenciju na relevantnom tržištu ili njegovom bitnom delu. U radu se analizira svaki od ovih uslova ponaosob, uz osvrt na praksu Komisije za zaštitu konkurencije Republike Srbije. U drugom delu rada autor analizira pravila postupka za odobravanje pojedinačnog izuzeća, naročito s obzirom na presudu Vrhovnog kasacionog suda Republike Srbije u predmetu Telekom Srbija/ Centrosinergija i usvajanje Zakona o izmenama i doiunama Zakona o zaštiti konkurencije, u oktobru 2013. godine.

Contrary to EU competition rules and competition rules in most EU Member States, which abolished the system of mandatory notification of anti-competitive agreements as well as the mechanism of individual exemptions from prohibition of such agreements, Serbian legislator opted to maintain the possibility of individual exemptions. Individual exemptions are being granted under general conditions which were modeled upon EU competition law. An agreement may be exempted if it contributes to improving the production and distribution of goods or to promoting technical or economic progress, while allowing consumers a fair share of the resulting benefit, and does not impose on the undertakings concerned restrictions which are not indispensable to the attainment of these objectives, and does not afford such undertakings the possibility of eliminating competition in respect of a substantial part of the products in question. The author analyzes each of these four exemption conditions, while commenting the case law of the Serbian Competition Authority. The author proceeds to the analysis of the rules of procedure, especially with respect to the decision of the Supreme Court of Cassation of the Republic of Serbia adopted in the case Telekom Srbija/Centrosinergija, and the Amendments to the Serbian Competition Act adopted in October 2013.