Zlatne akcije između privatnog i javnog prava u praksi Suda pravde Evropske unije

Abstract

Autor u ovom radu analizira odluke Suda pravde Evropske unije u vezi sa zlatnim akcijama. Specijalna prava države Sud u svojim odlukama kvalifikuje kao nacionalne/državne mere, navodeći da je reč o mehanizmu kojim se odstupa od uobičajenog postupanja u kompanijskom pravu. Nakon analize zlatnih akcija kao ograničenja slobodnog kretanja kapitala i/ili prava nastanjivanja predviđenih Ugovorom o funkcionisanju Evropske unije, autor se osvrće na razliku između postupanja države kao regulatora i države kao akcionara. Na kraju, autor analizira uticaj odredaba o osnovnim slobodama na sistem svojinskih odnosa država članica. Autor zaključuje da nije značajno kojim instrumentima su predviđene zlatne akcije, već da li je država koristila atribut vlasti prilikom njihovog nastanka. Autor se zalaže za primenu testa dejstva specijalnih prava na ulagače prilikom ocene da li je reč o ograničenjima osnovnih sloboda.

In this paper, the author analyzes judgments of the Court of Justice of the European Union concerning golden shares. The Court qualifies special rights of the state as national/state measures, specifying that golden shares are mechanism which derogates from normal course of business in general company law. After analyzing golden shares as restrictions on the movement of capital and/or the freedom of establishment prescribed by the Treaty on the Functioning of the European Union, the author brings forward the difference between the actions of the state as a regulator and its actions as a shareholder. Finally, the author analyzes the effect of the Treaty rules concerning fundamental freedoms on the Member States' systems of property ownership. The author concludes that the type of the instrument in which special rights are provided for is not relevant - it is crucial whether the state has used the attribute of power while establishing them. The author advocates the application of the effect-based test when assessing whether golden shares restrict fundamental freedoms.