Uslovi za ostvarivanje prava nesaglasnih akcionara

Abstract

Pravo nesaglasnih akcionara (pravo na izlazak iz društva uz pravičnu cenu) predstavlja kontroverzan institut prava akcionarskih društava, zbog čega ga prihvata relativno mali broj država, među kojima i Srbija. U ovom članku autor se fokusira samo na jedan aspekt ovog prava - uslove za njegovo ostvarivanje. Nakon uvodnih izlaganja, u članku su prvo analizirani materijalni uslovi za ostvarivanje prava nesaglasnih akcionara, tj. korporativne promene koje omogućavaju pravo na izlazak, a posle njih i procesni uslovi koje akcionar mora da ispuni da bi imao pravo na izlazak iz društva (obaveštenje o nameri, nesaglasnost u odnosu na usvojenu odluku i podnošenje zahteva društvu). Konačno, autor je u radu ukazao i na nelogičnost proširenja ovog prava na članove društva sa ograničenom odgovornošću. U zaključku je iznet stav da se de lege ferenda treba založiti za restriktivnije definisanje korporativnih promena koje daju akcionarima pravo na izlazak iz društva, propisivanje dodatnih procesnih uslova za ostvarivanje ovog prava i sužavanje primene ovog instituta samo na akcionarska društva.

Shareholder's right to appraisal (right to exit the company with the equitable price) represents a controversial topic of corporation law, which is why relatively small number of countries, including Serbia, accept it. In this article, the author analyses only one aspect of this right - conditions for its exercising. After introductory remarks, the first part of this article explores triggering events, i.e. fundamental corporate changes that trigger the appraisal rights. The second part deals with procedural requirements that a shareholder must fulfill in order to have the right to exit the company (objection prior to shareholder meeting, voting against the proposal and request for appraisal). Finally, the author emphasizes that appraisal rights should not be given to members of limited liability company. In conclusion it is recommended that Serbian law should de lege ferenda: 1) narrow appraisal-triggering corporate events, 2) introduce additional procedural requirements for exercising the right to exit and 3) not apply this right to members of limited liability company.