Zapažanja o uređenju sudijske funkcije

Abstract

U radu su analizirane ustavne odredbe koje se odnose na izbor, trajanje i okončanje funkcije sudije. Prilikom razmatranja osnovnih pitanja koja se postavljaju u vezi s navedenom problematikom, vođeno je računa o odgovarajućim međunarodnim standardima i dokumentima koji se odnose na uslove pod kojima se može vršiti sudijska funkcija. Autor smatra da uticaj i ovlašćenja koja ima izvršna i zakonodavna vlast suštinski dovodi u pitanje ustavom proklamovanu nezavisnost suda i sudija. Pored toga, načelo stalnosti sudijske funkcije u značajnoj meri je oslabljeno zbog uvođenja trogodišnjeg probnog perioda na koji se bira lice koje prvi put vrši sudijsku funkciju. Autor kritički analizira i ustavne odredbe koje, za razliku od prethodnog ustavnog rešenja, ovlašćuju zakonodavca da predvidi uslove za prestanak sudijske funkcije. U radu je razmotren i položaj sudije-porotnika i izneto je mišljenje da sudska veća treba da budu sačinjena isključivo od profesionalnih sudija. Na kraju, ali ne manje važno, autor ukazuje u kom pravcu bi bilo neophodno izmeniti ustavne odredbe kako bi sudijska funkcija postala nezavisna, samostalna i stalna.

This paper analyzes the constitutional provisions related to the election, duration and termination of the judicial function. In consideration of the fundamental questions related to this issue, the author took in consideration relevant international standards and documents which relate to the conditions under which the judicial function may be exercised. The author believes that the impact and powers of the executive and legislative authorities substantially prejudice the independence of courts and judges proclaimed by the Constitution. In addition, the principle of the permanency of the judicial function has been substan-weakened by the introduction of the three year trial period during which the elected person performs a judicial function for the first time. The author critically analyzes the constitutional provisions that, unlike previous constitutional solutions, authorize the legislature to provide the conditions for termination of the judicial function. The paper discusses the position of the juror judge and expresses the opinion that the judicial chambers should be composed exclusively of professional judges. Last but not least, the author indicates in which direction it would be necessary to change the constitutional provision so that the judicial function may become independent, autonomous and permanent.