Stalnost sudijske funkcije vs. opšti reizbor sudija u Republici Srbiji

Abstract

Sudska vlast je zbog prirode posla koji vrši odavno izdvojena kao posebna grana vlasti. Savremena ustavnost priznaje sudstvu nezavisnost i samostalnost u odnosu na zakonodavnu i izvršnu vlast, kako u položaju i organizaciji, tako i u vršenju funkcije suđenja. Uz te osnovne principe idu i prateća, ali važna načela, kao što su: sudijski imunitet, jedinstvo sudskog sistema, nepokretnost (nepremestivost) sudije, stalnost sudijske funkcije i dr. Ipak, s vremena na vreme, ponegde, sudska vlast mora iznova da se izbori da sve te ustavne garancije zaista budu poštovane i da političke vlasti ostanu, po nezavisnost sudstva, na bezbednoj udaljenosti. Načelo stalnosti sudijske funkcije je obavezan uslov nezavisnog sudstva. Samo sudija koji ne strahuje za svoju funkciju dok god je vrši kvaliteno i zakonito, može biti nezavisan. Suprotno, sudija pod pritiskom nekog reizbora, lustracije, manje ili veće reforme, ma koliko stručan i dostojan bio, ne uživa nezavisnost. Stoga je načelo stalnosti sudijske funkcije u rangu naviših pravnih načela. U Srbiji je stalnost sudijske funkcije ustavno načelo. Autor ističe da je aktuelnom reformom sudske vlasti ovo načelo prekršeno. Koliko god da je ta reforma korisna, nužna, sveobuhvatna, dok nasuprot nje stoji makar samo jedno ustavno načelo koje ona krši - ona je neustavna.

Permanent tenure of judical office is one of prerequisites of the independent judiciary and of the rule of law principle. It is embodied in Serbian Constitution of 2006. The author questions constitutionality of the ongoing reform of judiciary in the Republic of Serbia, and claims that the manner in which the reform is being implemented violates the very principle of permanency of judicial function.