Bosna i Hercegovina kao državna zajednica sui generis - privremeno rešenje ili model za budućnost

Abstract

Rad obuhvata osnovne elemente ustavno-pravnog uređenja Bosne i Hercegovine (dalje: BiH), po mnogo čemu specifične i slože ne državne zajednice. Ona se sastoji od dva en ti teta: Republike Srpske i Federacije BiH, kao i od Brčko Distrikta, čiji je status karakterističan (zbog čega se u naučnim i stručnim raspravama i analizama neretko ističe da je reč o trećem entitetu BiH). Je dan od njenih entiteta, Federacija BiH, tako đe ima složen oblik državnog uređenja odnosno sastoji se od deset kantona. Ovakva situacija u ce lini, kao i aktivna uloga među narodne zajednice u BiH, odražavaju se, između ostalog, i na ustavni i pravni poredak ove složene državne zajednice. Ustav i državnost BiH nisu utemeljeni državnim pravom, ni voljom naroda i građana, ni od strane legitimno izabranih institucija, već međunarodnim pravom i voljom međunarodne zajednice. Dakle, to je novi ustav, ustav tranzicije i ustav sačinjen po meri i modelu novog svetskog poretka. Analiza međunarodnih i unutrašnjih akata od ustavno-pravnog značaja, uz kritičke komentare i komparativne osvrte, pored ostalog, otkriva da ustavni sistem BiH pokazuje znatne razlike u odnosu na druge ustave u nizu karakteristika - u sadržini konstrukciji i leksici, što otežava logičko sređivanje i racionalno ovladavanje veoma složenom građom ustavne stvarnosti BiH, dajući joj generalno obeležje ustavnog sistema sui generis.

The author calls attention to the growing need of reaching a common understanding of legal nature of Bosnia and Herzegovina, and on the appropriate forms of state polity and governance. The author believes in possibility of such a shared understanding, along with the full internal consensus and respect for the European legal tradition. It should be built on the grounds of respect for the basic principles of international and domestic law, and it should lead to definition and establishment of a complex state of Bosnia and Herzegovina - a confederation or federation sui generis, which, by all means, should not represent an obstacle to the European integration processes. A constitutional order based on the Dayton Peace Agreement should be preserved, in accordance with the principle of pacta sunt servanda.