Pravo roditelja na povratak u zemlju porekla u svetlu Haške konvencije o građanskopravnim aspektima međunarodne otmice dece i evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda

Abstract

U fokusu ovog rada je pravo na povratak u zemlju porekla roditelja koji se u stranoj zemlji primarno stara o detetu. Pravna prepreka ostvarenju prava roditelja koji se primarno stara o detetu da se preseli iz inostranstva u zemlju porekla i da sa sobom povede i dete postoji u Haškoj konvenciji o građanskopravnim aspektima međunarodne otmice dece čija mehanička primena sprečava roditelja da samostalno promeni boravište deteta čime se otvara pitanje poštovanja prava roditelja i deteta. Praksa Evropskog suda za ljudska prava i Ustavnog suda Republike Srbije sadrži smernice za tumačenje odredaba Haške konvencije o otmici deteta u sve češćim situacijama kada se kao otmičar javlja roditelj koji se primarno stara o detetu i koji se bez saglasnosti drugog roditelja preselio sa detetom u svoju zemlju porekla. Procenom najboljeg interesa deteta može se prevazići tenzija između prava roditelja da se vrati u zemlju porekla i Haške konvencije o otmici deteta.

This article examines the right of return to the country of origin of a parent who has been granted the rights of custody over a child in the country in which that parent and the child temporarily reside. A legal obstacle to realization of the right of return of the parent to its country of origin exists in the Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction which is often applied mechanically and works to prevent the parent from relocating with the child. Case law of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court of Serbia provides guidelines for interpretation of the Hague Abduction Convention in quite frequent situations when a parent who is a primary caregiver acts as an abductor. The standard of the best interest of the child can overcome the tension between the right of parent to return and the Hague Abduction Convention.