Uticaj sistema vlasti na načelo participacije u savremenim federacijama

Abstract

Jedan od najvećih izazova koji stoje pred svakim ustavotvorcem jeste odabir odgovarajućih oblika države - oblika vladavine, političkog poretka, državnog uređenja i državne vlasti. Pri tom je od izuzetne važnosti kompatibilnost koju su različiti oblici međusobno pokazali u praksi, jer od toga umnogome zavisi efikasnost konkretnog ustavnog sistema. Ovaj rad analizira odnos oblika državnog uređenja s oblicima državne vlasti, tačnije, načine na koje se složeno, federalno državno uređenje 'uklapa' s različitim sistemima vlasti - predsedničkim, skupštinskim, parlamentarnim i mešovitim (polupredsedničkim). Posebna pažnja posvećena je razmatranju odnosa sistema vlasti s načelom participacije federalnih jedinica, odnosno pitanju koliko je u kojem sistemu vlasti moguće obezbediti predstavljenost federalnih jedinica u sastavu federalnih političkih vlasti - izvršne i zakonodavne. Analizirana je i efikasnost različitih sistema vlasti, koja je neretko suprotstavljena širokoj participaciji u federaciji. Osim toga, dat je i kratak osvrt na analizu uticaja izbornih i stranačkih sistema na načelo participacije. Na kraju je učinjen pokušaj da se dâ odgovor na pitanje koji je sistem vlasti najkompatibilniji s federalnim državnim uređenjem.

One of the biggest challenges that every framer of the constitution faces with is selection of appropriate forms of state - form of rule, political system, state structure and system of government. At the same time, compatibility of these various forms shown in practice is very important, because the efficiency of the particular constitutional system largely depends on that compatibility. This paper analyzes the relationship between federal states with various systems of government, namely, the ways in which complex, federal state structure 'fits' with different systems - presidential, parliamentary, assembly and mixed. Special attention is paid to the relationship of the system of government with the principle of participation of federal units, in other words, how system of government can ensure representation of federal units within federal political authorities (legislative and executive). In this regard, paper also analysis the influence of electoral and party system to the principle of participation. In the end, there is an attempt to find the answer to the question which system of government is most compatible with the federal state.