Teorijska koncepcija samostalnosti Centralne banke i pravni status Narodne banke Srbije

Abstract

Savremena teorijska koncepcija samostalnosti centralne banke od ključnog je značaja za formiranje institucionalnih aranžmana koji se odnose na monetarnu vlast. Teorijski je utvrđeno i empirijski verifikovano da centralna banka može da funkcioniše efikasno samo ukoliko je obezbeđena njena institucionalna samostalnost. U prvom delu rada je izložena savremena teorijska koncepcija samostalnosti, dok se u drugom delu rada razmatraju pozitivni pravni propisi kojima je definisan institucionalni okvir i pravni status Narodne banke Srbije. Poređenjem formalnog i faktičkog statusa koji trenutno uživa Narodna banka Srbije sa institucionalnim aranžmanima koji su rezultat praktične primene teorijske koncepcije samostalnosti, autor je zauzeo kritički stav prema domaćem institucionalnom okviru. Adekvatna zakonska rešenja su istaknuta u radu, a istovremeno su predložene i odgovarajuće izmene onih rešenja koja nedvosmisleno narušavaju institucionalnu samostalnost Narodne banke Srbije.

The modern theoretical concept of independence is crucial for the establishment of institutional arrangements relating to monetary authority. It is theoretically demonstrated and empirically verified that a central bank can function effectively only if it is provided with institutional independence. The modern theoretical concept of central bank independence is presented in the first part of the paper, while the second part deals with applicable legislation defining the institutional framework and legal status of the National Bank of Serbia. By juxtaposing the formal and factual status currently afforded to the National Bank of Serbia with institutional arrangements derived from the practical application of the theoretical concept of independence, the author takes a critical position toward the domestic institutional framework. The adequate legal solutions are highlighted in the paper while, at the same time, the appropriate amendments are suggested for the solutions that clearly violate the institutional independence of the National Bank of Serbia.