TY  - CONF
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2024
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/2164
AB  - У овом раду се разматра феномен рата са социо-
-антрополошког становишта, а у контексту функционалне ана-
лизе права. Полазна тачка истраживања јесте став да су агресив-
ност и деструктивност, а коначно, насиље у свим својим аспекти-
ма, једна од базичнх датости људске природе. У том контексту,
позивање на социологију рата у наслову рада, поодразумевало би, с
обзиром на теоријско – методолошку основу социологије као нај-
општије науке о друштву, пружање најшире могуће аргументације
у изложеном правцу.
Међутим, то није и основни циљ овог рада. Наиме, када се
култура насиља посматра са социо – антрополошког становишта,
а поготово унутар социјалне биологије као научне дисциплине, от-
крива се један парадокс у генеричкој суштини човека. У питању је
један егзистенцијални и еволуциони парадокс унутар којег се супро-
тстављају и преплићу изнуђени солидаризам као модел биолошког
понашања и као генетска предиспозиција човека и културолошка
неограниченост људске врсте као базична социјална последица тог
изнуђеног (биолошког) солидаризма.
Даље, и то је заправо основни циљ овог рада, полазећи од из-
ложеног парадокса. проблем културе насиља се посматра са стано-
вишта друштвене контроле, односно у контексту функционалне
анализе права са намером да истражимо, на тему функција права,
у којој мери право може вршити, поред одговарајућих социјалних и
техничких функција, и оне које ће се овде назвати антрополошким
фунцијама, а којима се може ефикасно артикулисати и ограничити необузданост људске природе, пре свега колективно насиље које је
најјачи дезинтеграциони фактор у развоју друштва.
AB  - In this paper, war, aggression, and the culture of violence are examined
from a socio-anthropological perspective, meaning that the starting
point of the paper is the generic essence of humans as a distinct species.
The doctrinal basis of this analysis is the theory of evolution in its modern
form, which begins with the idea that so-called “open behavioral programs”.
Open behavioral programs are type of biological curiosity towards
seeking beneficial behaviors and they are the key driving mechanism of the
evolution of the Homo genus. The most significant consequence of such
evolutionary process, in the case of Homo sapiens, is that the transition
from the realm of necessity to the realm of freedom occurs through the
“logic” of an existential paradox, where forced solidarity as a model of
biological behavior and as a genetic predisposition of humans clash and
intertwine with the cultural unlimitedness of humans as the basic, but now
social, consequence of that forced (biological) solidarity. The most notable feature of biological solidarity is that human cooperation exhibits an
extremely competitive character. The most notable feature of cultural unlimitedness
is the principle of maximal satisfaction of needs (both at the
individual and species levels). These two principles combined create a vast
and inexhaustible generator of egoism, aggression, and violence, ultimately
leading to dreadful wars, so it can be freely said that the world of human
culture is primarily a world of the culture of violence.
For the reasons presented, the establishment of effective mechanisms
of social control, especially through the legal order, is the foremost
task of every society and all of humanity. In this context, starting from the
formulated evolutionary paradox and its consequences, it can be said that
law, in addition to its social and technical functions, also serves a socializing
function towards limiting human cultural unlimitedness. Since this function
is primarily aimed at limiting, channeling, and suppressing collective violence,
which is the strongest disintegrative factor in society, and considering
the origin of that violence, the socializing function of law as explained here
has a pronounced anthropological character, in the sense that it is existential
for the human species, and considering that it stems, in the presented manner,
from the biological basis of humans.
At the end of the paper, examples from national legislation (primarily
criminal law) and international legislation (humanitarian, international
criminal law) are provided to illustrate how the anthropological
function of law can be expressed in a nomotechnical manner.
PB  - Beograd : Udruženje za međunarodno krivično pravo : Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu
C3  - Однос међународног кривичног и националног кривичног права  : зборник радова са међународне научне конференције, Палић,  14–17. јун 2024. године. Том 2 /  Relation between international and national  criminal law : Volume II
T1  - Социологија рата и правна наука : култура насиља у контексту функционалне анализе права
T1  - Sociology of war and legal science : culture of violence in the context of functional analysis of law
EP  - 436
SP  - 413
DO  - 10.51204/Zbornik_UMKP_24157A
ER  - 

@conference{
author = "Bovan, Saša",
year = "2024",
abstract = "У овом раду се разматра феномен рата са социо-
-антрополошког становишта, а у контексту функционалне ана-
лизе права. Полазна тачка истраживања јесте став да су агресив-
ност и деструктивност, а коначно, насиље у свим својим аспекти-
ма, једна од базичнх датости људске природе. У том контексту,
позивање на социологију рата у наслову рада, поодразумевало би, с
обзиром на теоријско – методолошку основу социологије као нај-
општије науке о друштву, пружање најшире могуће аргументације
у изложеном правцу.
Међутим, то није и основни циљ овог рада. Наиме, када се
култура насиља посматра са социо – антрополошког становишта,
а поготово унутар социјалне биологије као научне дисциплине, от-
крива се један парадокс у генеричкој суштини човека. У питању је
један егзистенцијални и еволуциони парадокс унутар којег се супро-
тстављају и преплићу изнуђени солидаризам као модел биолошког
понашања и као генетска предиспозиција човека и културолошка
неограниченост људске врсте као базична социјална последица тог
изнуђеног (биолошког) солидаризма.
Даље, и то је заправо основни циљ овог рада, полазећи од из-
ложеног парадокса. проблем културе насиља се посматра са стано-
вишта друштвене контроле, односно у контексту функционалне
анализе права са намером да истражимо, на тему функција права,
у којој мери право може вршити, поред одговарајућих социјалних и
техничких функција, и оне које ће се овде назвати антрополошким
фунцијама, а којима се може ефикасно артикулисати и ограничити необузданост људске природе, пре свега колективно насиље које је
најјачи дезинтеграциони фактор у развоју друштва., In this paper, war, aggression, and the culture of violence are examined
from a socio-anthropological perspective, meaning that the starting
point of the paper is the generic essence of humans as a distinct species.
The doctrinal basis of this analysis is the theory of evolution in its modern
form, which begins with the idea that so-called “open behavioral programs”.
Open behavioral programs are type of biological curiosity towards
seeking beneficial behaviors and they are the key driving mechanism of the
evolution of the Homo genus. The most significant consequence of such
evolutionary process, in the case of Homo sapiens, is that the transition
from the realm of necessity to the realm of freedom occurs through the
“logic” of an existential paradox, where forced solidarity as a model of
biological behavior and as a genetic predisposition of humans clash and
intertwine with the cultural unlimitedness of humans as the basic, but now
social, consequence of that forced (biological) solidarity. The most notable feature of biological solidarity is that human cooperation exhibits an
extremely competitive character. The most notable feature of cultural unlimitedness
is the principle of maximal satisfaction of needs (both at the
individual and species levels). These two principles combined create a vast
and inexhaustible generator of egoism, aggression, and violence, ultimately
leading to dreadful wars, so it can be freely said that the world of human
culture is primarily a world of the culture of violence.
For the reasons presented, the establishment of effective mechanisms
of social control, especially through the legal order, is the foremost
task of every society and all of humanity. In this context, starting from the
formulated evolutionary paradox and its consequences, it can be said that
law, in addition to its social and technical functions, also serves a socializing
function towards limiting human cultural unlimitedness. Since this function
is primarily aimed at limiting, channeling, and suppressing collective violence,
which is the strongest disintegrative factor in society, and considering
the origin of that violence, the socializing function of law as explained here
has a pronounced anthropological character, in the sense that it is existential
for the human species, and considering that it stems, in the presented manner,
from the biological basis of humans.
At the end of the paper, examples from national legislation (primarily
criminal law) and international legislation (humanitarian, international
criminal law) are provided to illustrate how the anthropological
function of law can be expressed in a nomotechnical manner.",
publisher = "Beograd : Udruženje za međunarodno krivično pravo : Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu",
journal = "Однос међународног кривичног и националног кривичног права  : зборник радова са међународне научне конференције, Палић,  14–17. јун 2024. године. Том 2 /  Relation between international and national  criminal law : Volume II",
title = "Социологија рата и правна наука : култура насиља у контексту функционалне анализе права, Sociology of war and legal science : culture of violence in the context of functional analysis of law",
pages = "436-413",
doi = "10.51204/Zbornik_UMKP_24157A"
}

Bovan, S.. (2024). Социологија рата и правна наука : култура насиља у контексту функционалне анализе права. in Однос међународног кривичног и националног кривичног права  : зборник радова са међународне научне конференције, Палић,  14–17. јун 2024. године. Том 2 /  Relation between international and national  criminal law : Volume II
Beograd : Udruženje za međunarodno krivično pravo : Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu., 413-436.
https://doi.org/10.51204/Zbornik_UMKP_24157A

Bovan S. Социологија рата и правна наука : култура насиља у контексту функционалне анализе права. in Однос међународног кривичног и националног кривичног права  : зборник радова са међународне научне конференције, Палић,  14–17. јун 2024. године. Том 2 /  Relation between international and national  criminal law : Volume II. 2024;:413-436.
doi:10.51204/Zbornik_UMKP_24157A .

Bovan, Saša, "Социологија рата и правна наука : култура насиља у контексту функционалне анализе права" in Однос међународног кривичног и националног кривичног права  : зборник радова са међународне научне конференције, Палић,  14–17. јун 2024. године. Том 2 /  Relation between international and national  criminal law : Volume II (2024):413-436,
https://doi.org/10.51204/Zbornik_UMKP_24157A . .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2018
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/1041
AB  - U ovom radu je izložen predlog jedne pragmatičke, ali, u isto vreme, i sintetičke definicije postupka tumačenja prava koji treba da izrazi jedinstvo subjektivne i objektivne teorije pravnog rasuđivanja. Osim toga, pokušaćemo da dokažemo kako pristup zauzet u radu omogućava prevazilaženje slabosti ovih teorija onda kada se tumačenje prava određuje kao otkrivanje 'volje zakonodavca' ili 'volje zakona'. Konačno, biće pruženi argumenti da jedan takav pristup u najvećoj meri korespomdira sa pravnom praksom, odnosno da se postupak pravničkog rezonovanja u sudnici zaista odvija po ovom modelu. Teorijska platforma ovog pristupa izražena je kroz jednu sociološku teoriju tumačenja prava koju smo formulisali u seriji ranijih radova iz ove oblasti. Suština ove teorije je u hipostaziranju male premise jurističkog zaključka, kada se ukazuje na momenat objašnjenja činjenica koji se umeće između njihovog utvrđivanja i kvalifikacije, što postupku tumačenja prava daje izgled jedne razvijene mikrosociološke analize.
AB  - Diese Arbeit stellt einen Versuch dar, eine pragmatische und synthetische Definition eines Verfahrens der Deutung des Rechts darzustellen. Das Ziel ist einerseits die Überwidnung der Schwächen in den heutzutage bestehenden Definitionen der Deutung des Rechts innerhalb der subjektiven und objektiven Theorie des juristischen Urteilsvermögens zu erläutern, und andererseits soll es möglich sein, das Rechtsverfahren auf die Art und Weise zu deuten, wie es tatasächlich im Gerichtssaal hervorgeht. In dem Sinne sind der Kritik diejenigen Meinungen ausgesetzt, die dieses Verfahren als die Erkennung 'des Willens des Gesetzgebers' oder, des Willens des Gesetzes' betrachten. Diese Meinungen sind, ausgehend von bestimmter Argumentation, bezeichnet als theleologische Fiktionen oder als positivistisches Irrtum. Bei einigen Autoren hat man Elemente einer soziologischen Einstellung zu diesem Thema erkannt, die doch Formen eines nicht erläuteten Pragmatismus und eines unbewussten Soziologismus beinhalten. Letztendlich bekommt diese pragmatische und synthetische Einstellung die Form einer soziologischen Theorie des juristischen Urteilsvermögens und ebenfalls so eine Definition, in welcher gesagt wird, dass die Deutung des Rechts aus den generellen juristischen Normen hervorgeht, aber ausgehend von der Erklärung der Fakten des Falls, der sich vor dem Richter befindet. Diese Einstellung stellt eine Affirmation dar und eine Hypottase von kleinen Prämissen einer juristischen Schlussfolgerung, wobei sich die größte Neuigkeit darin befindet, dass man in der Sturktur der kleinen Prämissen einen Moment der Erläuterung der Fakten sieht, der sich zwischen die Feststellung und die Qualifikation drängt. Dieser Moment gibt der Deutung des juristischen Verfahrens die Form einer entwickelten mikrosoziologischen und induktiven Analyse. Am Ende der Arbeit werden theoretische und praktische Vorteile der gegebenen Einstellung der Problematik der Deutung des Rechts präsentiert.
PB  - Univerzitet u Novom Sadu - Pravni fakultet, Novi Sad
T2  - Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad
T1  - Pojam tumačenja prava posmatrano sa stanovišta jedne sociološke teorije pravnog rasuđivanja
T1  - Die deutung des rechts aus der sicht einer soziologischen theorie des urteilsvermögens)
EP  - 1012
IS  - 3
SP  - 991
VL  - 52
DO  - 10.5937/zrpfns52-20039
UR  - conv_2581
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2018",
abstract = "U ovom radu je izložen predlog jedne pragmatičke, ali, u isto vreme, i sintetičke definicije postupka tumačenja prava koji treba da izrazi jedinstvo subjektivne i objektivne teorije pravnog rasuđivanja. Osim toga, pokušaćemo da dokažemo kako pristup zauzet u radu omogućava prevazilaženje slabosti ovih teorija onda kada se tumačenje prava određuje kao otkrivanje 'volje zakonodavca' ili 'volje zakona'. Konačno, biće pruženi argumenti da jedan takav pristup u najvećoj meri korespomdira sa pravnom praksom, odnosno da se postupak pravničkog rezonovanja u sudnici zaista odvija po ovom modelu. Teorijska platforma ovog pristupa izražena je kroz jednu sociološku teoriju tumačenja prava koju smo formulisali u seriji ranijih radova iz ove oblasti. Suština ove teorije je u hipostaziranju male premise jurističkog zaključka, kada se ukazuje na momenat objašnjenja činjenica koji se umeće između njihovog utvrđivanja i kvalifikacije, što postupku tumačenja prava daje izgled jedne razvijene mikrosociološke analize., Diese Arbeit stellt einen Versuch dar, eine pragmatische und synthetische Definition eines Verfahrens der Deutung des Rechts darzustellen. Das Ziel ist einerseits die Überwidnung der Schwächen in den heutzutage bestehenden Definitionen der Deutung des Rechts innerhalb der subjektiven und objektiven Theorie des juristischen Urteilsvermögens zu erläutern, und andererseits soll es möglich sein, das Rechtsverfahren auf die Art und Weise zu deuten, wie es tatasächlich im Gerichtssaal hervorgeht. In dem Sinne sind der Kritik diejenigen Meinungen ausgesetzt, die dieses Verfahren als die Erkennung 'des Willens des Gesetzgebers' oder, des Willens des Gesetzes' betrachten. Diese Meinungen sind, ausgehend von bestimmter Argumentation, bezeichnet als theleologische Fiktionen oder als positivistisches Irrtum. Bei einigen Autoren hat man Elemente einer soziologischen Einstellung zu diesem Thema erkannt, die doch Formen eines nicht erläuteten Pragmatismus und eines unbewussten Soziologismus beinhalten. Letztendlich bekommt diese pragmatische und synthetische Einstellung die Form einer soziologischen Theorie des juristischen Urteilsvermögens und ebenfalls so eine Definition, in welcher gesagt wird, dass die Deutung des Rechts aus den generellen juristischen Normen hervorgeht, aber ausgehend von der Erklärung der Fakten des Falls, der sich vor dem Richter befindet. Diese Einstellung stellt eine Affirmation dar und eine Hypottase von kleinen Prämissen einer juristischen Schlussfolgerung, wobei sich die größte Neuigkeit darin befindet, dass man in der Sturktur der kleinen Prämissen einen Moment der Erläuterung der Fakten sieht, der sich zwischen die Feststellung und die Qualifikation drängt. Dieser Moment gibt der Deutung des juristischen Verfahrens die Form einer entwickelten mikrosoziologischen und induktiven Analyse. Am Ende der Arbeit werden theoretische und praktische Vorteile der gegebenen Einstellung der Problematik der Deutung des Rechts präsentiert.",
publisher = "Univerzitet u Novom Sadu - Pravni fakultet, Novi Sad",
journal = "Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad",
title = "Pojam tumačenja prava posmatrano sa stanovišta jedne sociološke teorije pravnog rasuđivanja, Die deutung des rechts aus der sicht einer soziologischen theorie des urteilsvermögens)",
pages = "1012-991",
number = "3",
volume = "52",
doi = "10.5937/zrpfns52-20039",
url = "conv_2581"
}

Bovan, S.. (2018). Pojam tumačenja prava posmatrano sa stanovišta jedne sociološke teorije pravnog rasuđivanja. in Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad
Univerzitet u Novom Sadu - Pravni fakultet, Novi Sad., 52(3), 991-1012.
https://doi.org/10.5937/zrpfns52-20039
conv_2581

Bovan S. Pojam tumačenja prava posmatrano sa stanovišta jedne sociološke teorije pravnog rasuđivanja. in Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad. 2018;52(3):991-1012.
doi:10.5937/zrpfns52-20039
conv_2581 .

Bovan, Saša, "Pojam tumačenja prava posmatrano sa stanovišta jedne sociološke teorije pravnog rasuđivanja" in Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad, 52, no. 3 (2018):991-1012,
https://doi.org/10.5937/zrpfns52-20039 .,
conv_2581 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2016
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/890
AB  - U ovom radu se izlaže tvrdnja da tumačenje po prirodi stvari, posmatrano u jednoj realističkoj, tj. pragmatičko-naturalističkoj varijanti, u najvećoj mogućoj meri potvrđuje sociološku teoriju tumačenja prava, koju smo formulisali u nekim ranijim radovima. Gledano iz tog ugla, tumačenje po prirodi stvari zapravo pruža dodatnu i ubedljivu argumentaciju o potrebi fokusiranja na premisu činjeničnog stanja u pravcu dubljeg razumevanja prirode jurističkog zaključka i postupka tumačenja prava. Najpreciznije, tumačenje po prirodi stvari, onako kako se izlaže u ovom radu, osnažuje pristup koji ukazuje na sociološku prirodu postupka tumačenja prava, kada se interpretacija prava odvija kao ispunjavanje sadržinom trebanja iz opšte pravne norme polazeći od činjenica slučaja tumačenja.
AB  - Interpretation by the nature of things most of the authors in the field of legal hermeneutics view in the manner of Bidlinsky, Larense and Canaris. This approach is largely paradoxical because in explaining the examples from legal practice it fails to sustain and survive the idealistic understanding of the category of 'things' that come from the philosophy of law. To paraphrase Horacio, who says that 'we can impose on nature by force, it always returns' (expellas naturam furca tamen usque recurret), we will primarily state the following (1) any discussion on the interpretation must by the nature of things start or finally always ends up with the realistic definition of the category of 'things' within the formula of the 'nature of things'. This further means that (2) only when the essence of the 'things' is examined through the lens of facts (realist, naturalistic) the formula 'about the nature of things' gains a dimension of a relevant hermeneutical instrument. Also, (3) realistic understanding of 'things' - that arises, not so much by the power of a theoretical paradigm as much as the by the needs of legal practice - make the interpretation by the nature of things look as a sociological analysis where it manifests itself as the fulfillment of needing from a legal norm, or filling legal gaps, starting from typical, ordinary or usual state of social relations expressed through the interpretation of the facts of the case. Accordingly, also on the level of discussion on the interpretation of the nature of things (4) the sociological theory of interpretation of the law confirms itself whereby it views the procedure of interpretation of law as primarily an inductive logic operation, when favoring small premise of the juristic conclusion (working on the facts) and where the explanation of the facts of the case (which is inserted between the establishment of facts and qualifications of facts) emerges as a key criterion of interpretation of legal norms.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd
T2  - Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
T1  - Tumačenje prema prirodi stvari - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava
T1  - Interpretation by the nature of things
EP  - 48
IS  - 2
SP  - 30
VL  - 64
DO  - 10.5937/AnaliPFB1602030B
UR  - conv_402
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2016",
abstract = "U ovom radu se izlaže tvrdnja da tumačenje po prirodi stvari, posmatrano u jednoj realističkoj, tj. pragmatičko-naturalističkoj varijanti, u najvećoj mogućoj meri potvrđuje sociološku teoriju tumačenja prava, koju smo formulisali u nekim ranijim radovima. Gledano iz tog ugla, tumačenje po prirodi stvari zapravo pruža dodatnu i ubedljivu argumentaciju o potrebi fokusiranja na premisu činjeničnog stanja u pravcu dubljeg razumevanja prirode jurističkog zaključka i postupka tumačenja prava. Najpreciznije, tumačenje po prirodi stvari, onako kako se izlaže u ovom radu, osnažuje pristup koji ukazuje na sociološku prirodu postupka tumačenja prava, kada se interpretacija prava odvija kao ispunjavanje sadržinom trebanja iz opšte pravne norme polazeći od činjenica slučaja tumačenja., Interpretation by the nature of things most of the authors in the field of legal hermeneutics view in the manner of Bidlinsky, Larense and Canaris. This approach is largely paradoxical because in explaining the examples from legal practice it fails to sustain and survive the idealistic understanding of the category of 'things' that come from the philosophy of law. To paraphrase Horacio, who says that 'we can impose on nature by force, it always returns' (expellas naturam furca tamen usque recurret), we will primarily state the following (1) any discussion on the interpretation must by the nature of things start or finally always ends up with the realistic definition of the category of 'things' within the formula of the 'nature of things'. This further means that (2) only when the essence of the 'things' is examined through the lens of facts (realist, naturalistic) the formula 'about the nature of things' gains a dimension of a relevant hermeneutical instrument. Also, (3) realistic understanding of 'things' - that arises, not so much by the power of a theoretical paradigm as much as the by the needs of legal practice - make the interpretation by the nature of things look as a sociological analysis where it manifests itself as the fulfillment of needing from a legal norm, or filling legal gaps, starting from typical, ordinary or usual state of social relations expressed through the interpretation of the facts of the case. Accordingly, also on the level of discussion on the interpretation of the nature of things (4) the sociological theory of interpretation of the law confirms itself whereby it views the procedure of interpretation of law as primarily an inductive logic operation, when favoring small premise of the juristic conclusion (working on the facts) and where the explanation of the facts of the case (which is inserted between the establishment of facts and qualifications of facts) emerges as a key criterion of interpretation of legal norms.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd",
journal = "Anali Pravnog fakulteta u Beogradu",
title = "Tumačenje prema prirodi stvari - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava, Interpretation by the nature of things",
pages = "48-30",
number = "2",
volume = "64",
doi = "10.5937/AnaliPFB1602030B",
url = "conv_402"
}

Bovan, S.. (2016). Tumačenje prema prirodi stvari - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd., 64(2), 30-48.
https://doi.org/10.5937/AnaliPFB1602030B
conv_402

Bovan S. Tumačenje prema prirodi stvari - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu. 2016;64(2):30-48.
doi:10.5937/AnaliPFB1602030B
conv_402 .

Bovan, Saša, "Tumačenje prema prirodi stvari - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava" in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 64, no. 2 (2016):30-48,
https://doi.org/10.5937/AnaliPFB1602030B .,
conv_402 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2015
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/858
AB  - U radu se govori o teleološkoj redukciji kao modalitetu ispoljavanja objektivno-teleološkog metoda tumačenja prava. Osnovna hipoteza od koje se polazi je da se ovde radi o tehnici interpratacije koja u najvećoj meri potvrđuje da ciljno tumačenje ima sociološku prirodu, u skladu sa pragmatičko-sociološkom teorijom tumačenja prava koju smo izložili u nekim drugim radovima. U tom pravcu kritikuju se određenja prirode teleološke redukcije koja korespondiraju sa idealističkom varijantom objektivne teorije tumačenja prava, kao kod K. Larenca. Istraživanje odnosa između teleološke redukcije i sociološke teorije tumačenja prava odvija se polazeći od diskusije o modalitetima ispoljavanja teleološke redukcije. Na kraju sledi pokušaj da se izloži operativni model teleološke redukcije koji može biti koristan pravnicima praktičarima.
AB  - This paper discusses the teleological reduction, which is one of the most important forms of the objective-teleological interpretation. Then, it points out how this hermeneutic instrument by it's nature and way of application confirms to the fullest extent the sociological nature of the teleological interpretation and sociological theory of interpretation of law, which we formulated in some earlier works. In fact, considerations about teleological reduction can serve as a convincing confirmation of hermeneutic theory that emphasizes predominant importance of the premise of the facts for understanding the nature of juristic conclusion and the proceeding of the interpretation of law. The point is that in using this means of interpretation of law, fine intertwining of the norm and facts by the logic of a single inductive reasoning becomes especially obvious. The narrowing of the meaning of a term applied in the legal norm (as well as the proceedure of interpretation of law in general) manifests itself as fulfillment of the contents of need from the legal norm, starting from the facts of the case which has found itself before the judge. The work carried out an appropriate typology of various forms of teleological reduction and proposed the corresponding model of its application.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd
T2  - Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
T1  - Teleološka redukcija kao hermenutički instrument - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava
T1  - Teleological reduction as hermeneutical instrument
EP  - 22
IS  - 2
SP  - 5
VL  - 63
DO  - 10.5937/AnaliPFB1502005B
UR  - conv_367
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2015",
abstract = "U radu se govori o teleološkoj redukciji kao modalitetu ispoljavanja objektivno-teleološkog metoda tumačenja prava. Osnovna hipoteza od koje se polazi je da se ovde radi o tehnici interpratacije koja u najvećoj meri potvrđuje da ciljno tumačenje ima sociološku prirodu, u skladu sa pragmatičko-sociološkom teorijom tumačenja prava koju smo izložili u nekim drugim radovima. U tom pravcu kritikuju se određenja prirode teleološke redukcije koja korespondiraju sa idealističkom varijantom objektivne teorije tumačenja prava, kao kod K. Larenca. Istraživanje odnosa između teleološke redukcije i sociološke teorije tumačenja prava odvija se polazeći od diskusije o modalitetima ispoljavanja teleološke redukcije. Na kraju sledi pokušaj da se izloži operativni model teleološke redukcije koji može biti koristan pravnicima praktičarima., This paper discusses the teleological reduction, which is one of the most important forms of the objective-teleological interpretation. Then, it points out how this hermeneutic instrument by it's nature and way of application confirms to the fullest extent the sociological nature of the teleological interpretation and sociological theory of interpretation of law, which we formulated in some earlier works. In fact, considerations about teleological reduction can serve as a convincing confirmation of hermeneutic theory that emphasizes predominant importance of the premise of the facts for understanding the nature of juristic conclusion and the proceeding of the interpretation of law. The point is that in using this means of interpretation of law, fine intertwining of the norm and facts by the logic of a single inductive reasoning becomes especially obvious. The narrowing of the meaning of a term applied in the legal norm (as well as the proceedure of interpretation of law in general) manifests itself as fulfillment of the contents of need from the legal norm, starting from the facts of the case which has found itself before the judge. The work carried out an appropriate typology of various forms of teleological reduction and proposed the corresponding model of its application.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd",
journal = "Anali Pravnog fakulteta u Beogradu",
title = "Teleološka redukcija kao hermenutički instrument - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava, Teleological reduction as hermeneutical instrument",
pages = "22-5",
number = "2",
volume = "63",
doi = "10.5937/AnaliPFB1502005B",
url = "conv_367"
}

Bovan, S.. (2015). Teleološka redukcija kao hermenutički instrument - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd., 63(2), 5-22.
https://doi.org/10.5937/AnaliPFB1502005B
conv_367

Bovan S. Teleološka redukcija kao hermenutički instrument - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu. 2015;63(2):5-22.
doi:10.5937/AnaliPFB1502005B
conv_367 .

Bovan, Saša, "Teleološka redukcija kao hermenutički instrument - prilog sociološkoj teoriji tumačenja prava" in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 63, no. 2 (2015):5-22,
https://doi.org/10.5937/AnaliPFB1502005B .,
conv_367 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2014
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/764
AB  - U radu se razmatraju saznajne mogućnosti hermeneutičkog pragmatizma u razrešavanju kontroverzi vezanih za primenu načela ne bis in idem. U krajnjoj liniji, ovaj rad je pokušaj da se pronađe srednje rešenje između hermeneutičkog realizma, koji dolazi do izražaja u poslednjim presudama Evropskog suda za ljudska prava na ovu temu, i hermeneutičkog relativizma, izraženog u delu pravne teorije i praksi sudova u SAD, gde se zapravo konfrontiraju dva ključna načela pravnog poretka: pravna sigurnost i pravičnost. Srednje rešenje za koje se zalažemo u ovom slučaju predstavlja pokušaj relativizacije načela ne bis in idem u situacijama kada se postavi dilema dvostrukog suđenja, ali relativizacije koja će uspeti da izbegne zamke arbitrernosti u ovoj oblasti. U suštini, ovaj pristup polazi od hipoteze da ocenu istovetnosti kažnjivog dela treba vršiti ne samo polazeći od činjeničnog stanja već i sa stanovišta vrednosti koje se štite u konkretnom slučaju. Kumulativnost kriterijuma ocene istovetnosti dela nije posebna novina ovog pristupa. Drugi bitan momenat zapravo je odgovarajući pokušaj teorijskog opravdanja ovog pristupa. Taj pokušaj se fokusira na jedno realističko shvatanje teleološkog metoda po formuli “vaganje interesa na osnovu vaganja činjenica” što omogućava formulisanje modela primene principa ne bis in idem u gore izloženom smislu.
AB  - The work examines the methodical potential of hermeneutics pragmatism in solving the controversy linked to implementation of the ne bis in idem principle. The key part of the paper is focused at forming adequate criteria for evaluating the similarities of the punishable deed, in situations of application of the principle “evaluating the interests based on evaluating facts”. Thence, a stance based on hermeneutics relativism is to be taken, which has as a consequence a certain relativisation of the principle ne bis in idem with a view of establishing a fitting balance between the principles of legal security and fairness. The work discusses in which way the hermeneutics relativism spills over into hermeneutics pragmatism / sociologism and what are the benefits of that approach for deliberation of the issue of ne bis in idem.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd i Institut za uporedno pravo, Beograd
T2  - Crimen (Beograd)
T1  - Metodski potencijali hermeneutičkog pragmatizma u razumevanju i primeni načela ne bis in idem
T1  - Methodical potential of hermeneutics pragmatism in understanding and implementation of the ne bis in idem principle
EP  - 74
IS  - 1
SP  - 62
VL  - 5
UR  - conv_2764
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2014",
abstract = "U radu se razmatraju saznajne mogućnosti hermeneutičkog pragmatizma u razrešavanju kontroverzi vezanih za primenu načela ne bis in idem. U krajnjoj liniji, ovaj rad je pokušaj da se pronađe srednje rešenje između hermeneutičkog realizma, koji dolazi do izražaja u poslednjim presudama Evropskog suda za ljudska prava na ovu temu, i hermeneutičkog relativizma, izraženog u delu pravne teorije i praksi sudova u SAD, gde se zapravo konfrontiraju dva ključna načela pravnog poretka: pravna sigurnost i pravičnost. Srednje rešenje za koje se zalažemo u ovom slučaju predstavlja pokušaj relativizacije načela ne bis in idem u situacijama kada se postavi dilema dvostrukog suđenja, ali relativizacije koja će uspeti da izbegne zamke arbitrernosti u ovoj oblasti. U suštini, ovaj pristup polazi od hipoteze da ocenu istovetnosti kažnjivog dela treba vršiti ne samo polazeći od činjeničnog stanja već i sa stanovišta vrednosti koje se štite u konkretnom slučaju. Kumulativnost kriterijuma ocene istovetnosti dela nije posebna novina ovog pristupa. Drugi bitan momenat zapravo je odgovarajući pokušaj teorijskog opravdanja ovog pristupa. Taj pokušaj se fokusira na jedno realističko shvatanje teleološkog metoda po formuli “vaganje interesa na osnovu vaganja činjenica” što omogućava formulisanje modela primene principa ne bis in idem u gore izloženom smislu., The work examines the methodical potential of hermeneutics pragmatism in solving the controversy linked to implementation of the ne bis in idem principle. The key part of the paper is focused at forming adequate criteria for evaluating the similarities of the punishable deed, in situations of application of the principle “evaluating the interests based on evaluating facts”. Thence, a stance based on hermeneutics relativism is to be taken, which has as a consequence a certain relativisation of the principle ne bis in idem with a view of establishing a fitting balance between the principles of legal security and fairness. The work discusses in which way the hermeneutics relativism spills over into hermeneutics pragmatism / sociologism and what are the benefits of that approach for deliberation of the issue of ne bis in idem.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd i Institut za uporedno pravo, Beograd",
journal = "Crimen (Beograd)",
title = "Metodski potencijali hermeneutičkog pragmatizma u razumevanju i primeni načela ne bis in idem, Methodical potential of hermeneutics pragmatism in understanding and implementation of the ne bis in idem principle",
pages = "74-62",
number = "1",
volume = "5",
url = "conv_2764"
}

Bovan, S.. (2014). Metodski potencijali hermeneutičkog pragmatizma u razumevanju i primeni načela ne bis in idem. in Crimen (Beograd)
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd i Institut za uporedno pravo, Beograd., 5(1), 62-74.
conv_2764

Bovan S. Metodski potencijali hermeneutičkog pragmatizma u razumevanju i primeni načela ne bis in idem. in Crimen (Beograd). 2014;5(1):62-74.
conv_2764 .

Bovan, Saša, "Metodski potencijali hermeneutičkog pragmatizma u razumevanju i primeni načela ne bis in idem" in Crimen (Beograd), 5, no. 1 (2014):62-74,
conv_2764 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2013
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/686
AB  - U radu se razmatra problem prirode jurističkog zaključka polazeći od gledišta koja ističu značaj premise činjeničnog stanja (male premise) za sagledavanje ove problematike. Osnovna hipoteza ovog istraživanja ukazuje da je struktura male premise složenija nego što se misli, odnosno da ona podrazumeva utvrđivanje i kvalifikaciju činjenica, ali i objašnjenje činjenica, koje sledi nakon njihovog utvrđivanja i opisa i koje prethodi kvalifikaciji činjenica. Ovu dimenziju male premise previđaju čak i gledišta koja potenciraju značaj činjeničnih pitanja za razumevanje jurističkog rasuđivanja. Objašnjenje činjenica je dimenzija male premise koja bitno određuje prirodu jurističkog zaključka, odnosno pokazuje da pravno rasuđivanje ima u isto vreme logičku, aksiološku ali i kauzalnu prirodu (jurističko rezonovanje kao tehne, phronesis, ali i kao episteme). U nastavku ove hipoteze izvodi se tvrdnja da kauzalna priroda pravnog zaključka zapravo znači da ovo rasuđivanje poprima, između ostalog, oblik jedne razvijene sociološke analize, i po tom osnovu, pre svega oblik induktivnog zaključivanja. Pravno rasuđivanje, po ovom pristupu, dobija silogistički oblik naknadno i nebitno za razumevanje njegove suštine. U izloženom pravcu, podvrgavaju se kritici postojeća gledišta o prirodi pravnog zaključivanja: model silogističke interpretacije, model hermeneutičke cirkularnosti, model dijalektičkog rasuđivanja i model postmodernističke rekonstrukcije. Kritika ovih gledišta ne zasniva se sa pozicije njihove isključivosti već komplementarnosti, gde sociološki ugao posmatranja otvara prostor kako za dublje razumevanje pravnog rasuđivanja, tako i za sintezu postojećih gledišta o prirodi jurističkog zaključka.
AB  - The paper examines the problem of the nature of judicial conclusion, starting from the premise of the factual position. Therein, the hypothesis is tested which underlines that the smaller premise has a more complex structure than it seems at a glance, i.e. apart from asserting and qualifying the facts, its structure embodies an explanation of facts which link these two aspects of the premise of factual situation. The explanation of facts is a dimension of the small premise which fundamentally determines the nature of the judicial conclusion, i.e. points to the fact that legal reasoning has at the same time a logical, theological but also a causal nature (legal reasoning as tehne, phronesis and episteme). As a consequence of this approach follows a conclusion that the procedure of qualifying the facts has predominantly an inductive character, meaning that the substance of a general legal norm is 'filled' starting from the factual situation. This view corresponds with the constructive theory of interpretation which stresses that interpretation is not only revealing but also forming the meaning (valuation on the basis of a relevant context).
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd
T2  - Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
T1  - Priroda jurističkog zaključka
T1  - The nature of judicial conclusion
EP  - 68
IS  - 2
SP  - 43
VL  - 61
UR  - conv_297
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2013",
abstract = "U radu se razmatra problem prirode jurističkog zaključka polazeći od gledišta koja ističu značaj premise činjeničnog stanja (male premise) za sagledavanje ove problematike. Osnovna hipoteza ovog istraživanja ukazuje da je struktura male premise složenija nego što se misli, odnosno da ona podrazumeva utvrđivanje i kvalifikaciju činjenica, ali i objašnjenje činjenica, koje sledi nakon njihovog utvrđivanja i opisa i koje prethodi kvalifikaciji činjenica. Ovu dimenziju male premise previđaju čak i gledišta koja potenciraju značaj činjeničnih pitanja za razumevanje jurističkog rasuđivanja. Objašnjenje činjenica je dimenzija male premise koja bitno određuje prirodu jurističkog zaključka, odnosno pokazuje da pravno rasuđivanje ima u isto vreme logičku, aksiološku ali i kauzalnu prirodu (jurističko rezonovanje kao tehne, phronesis, ali i kao episteme). U nastavku ove hipoteze izvodi se tvrdnja da kauzalna priroda pravnog zaključka zapravo znači da ovo rasuđivanje poprima, između ostalog, oblik jedne razvijene sociološke analize, i po tom osnovu, pre svega oblik induktivnog zaključivanja. Pravno rasuđivanje, po ovom pristupu, dobija silogistički oblik naknadno i nebitno za razumevanje njegove suštine. U izloženom pravcu, podvrgavaju se kritici postojeća gledišta o prirodi pravnog zaključivanja: model silogističke interpretacije, model hermeneutičke cirkularnosti, model dijalektičkog rasuđivanja i model postmodernističke rekonstrukcije. Kritika ovih gledišta ne zasniva se sa pozicije njihove isključivosti već komplementarnosti, gde sociološki ugao posmatranja otvara prostor kako za dublje razumevanje pravnog rasuđivanja, tako i za sintezu postojećih gledišta o prirodi jurističkog zaključka., The paper examines the problem of the nature of judicial conclusion, starting from the premise of the factual position. Therein, the hypothesis is tested which underlines that the smaller premise has a more complex structure than it seems at a glance, i.e. apart from asserting and qualifying the facts, its structure embodies an explanation of facts which link these two aspects of the premise of factual situation. The explanation of facts is a dimension of the small premise which fundamentally determines the nature of the judicial conclusion, i.e. points to the fact that legal reasoning has at the same time a logical, theological but also a causal nature (legal reasoning as tehne, phronesis and episteme). As a consequence of this approach follows a conclusion that the procedure of qualifying the facts has predominantly an inductive character, meaning that the substance of a general legal norm is 'filled' starting from the factual situation. This view corresponds with the constructive theory of interpretation which stresses that interpretation is not only revealing but also forming the meaning (valuation on the basis of a relevant context).",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd",
journal = "Anali Pravnog fakulteta u Beogradu",
title = "Priroda jurističkog zaključka, The nature of judicial conclusion",
pages = "68-43",
number = "2",
volume = "61",
url = "conv_297"
}

Bovan, S.. (2013). Priroda jurističkog zaključka. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd., 61(2), 43-68.
conv_297

Bovan S. Priroda jurističkog zaključka. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu. 2013;61(2):43-68.
conv_297 .

Bovan, Saša, "Priroda jurističkog zaključka" in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 61, no. 2 (2013):43-68,
conv_297 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2012
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/649
AB  - U radu se traga za odgovarajućim određenjem tumačenja prava polazeći od Hajdegerove inverzije teleološkog odnosa između tumačenja i razumevanja, te od razlikovanja značenja i značaja nekog značenja za tumača, na čemu insistiraju E. Beti i E. D. Hirš. Ovaj pristup, utemeljen na svojevrsnom kritičkom eklektizmu, zasniva se i na ukrštanju lingvističke pragmatike i vrednosne jurisprudencije Alfa Rosa. Pozivanjem na Hajdegera ističe se razlika između razumevanja (otkrivanje značenja) i tumačenja (objašnjenje značenja) kako bi se nagovestila težina hermeneutičkog zadatka. Pozivanje na Betija i Hirša ide u pravcu rešenja za koje autor smatra da nadilazi i prevazilazi spor između intencionalizma (Šlajermaher) i antiintencionalizma (Gadamer). Otud ističe kontekstualni karakter tumačenja, uz kritiku postojećih gledišta o kontekstualizaciji tumačenja. Najzad, pomoću sintagme 'objašnjenje značenja' i pozivanjem na lingvističku pragmatiku te vrednujuću jurisprudenciju A. Rosa, izlaže se ideja tumačenja kao vrednovanja, ali koje je uvek vrednovanje na temelju nekog konteksta (funkcionalnog, situacionog, individualnog). U radu se ističe i značaj ovakvog određenja tumačenja za opštu hermeneutiku u pogledu izdvajanja novog hermeneutičkog kanona (kanon preispitivanja tumačenja) koji je metod suočavanja sa kontekstualnom i aksiološkom prirodom tumačenja, i za jurističku hermeneutiku, u pravcu kompleksnijeg zahvatanja dva ključna problema ove discipline: pitanja prirode jurističkog zaključka i pitanja tehnologije (postupka) izvođenja tog zaključka (kanoni, argumenti tumačenja prava).
AB  - This paper is rooted in the theory of constructive interpretation of the law. The author examines contextual and axiological nature of interpretation of the law, with a particular focus on the main issues of juristic hermeneutics, i.e. the questions of nature of juristic conclusion, and of the tools of arriving to it. Concerning the ongoing dispute between the mechanical and the creative jurisprudence, this approach facilitates a consistent and convincing criticism of the conceptual jurisprudence, and of the syllogistic logic in implementation of the laws, which tends to create an image of judge as a logical machine. Contextual interpretation and axiological perspective enable the author to develop the idea of freedom as a method of juristic decision making.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd
T2  - Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
T1  - Tumačenje prava kao vrednovanje na osnovu konteksta - prilog konstruktivnoj teoriji tumačenja
T1  - Interpretation of law as evaluation based on the context: A contribution to constructive theory of interpretation
EP  - 106
IS  - 1
SP  - 83
VL  - 60
UR  - conv_248
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2012",
abstract = "U radu se traga za odgovarajućim određenjem tumačenja prava polazeći od Hajdegerove inverzije teleološkog odnosa između tumačenja i razumevanja, te od razlikovanja značenja i značaja nekog značenja za tumača, na čemu insistiraju E. Beti i E. D. Hirš. Ovaj pristup, utemeljen na svojevrsnom kritičkom eklektizmu, zasniva se i na ukrštanju lingvističke pragmatike i vrednosne jurisprudencije Alfa Rosa. Pozivanjem na Hajdegera ističe se razlika između razumevanja (otkrivanje značenja) i tumačenja (objašnjenje značenja) kako bi se nagovestila težina hermeneutičkog zadatka. Pozivanje na Betija i Hirša ide u pravcu rešenja za koje autor smatra da nadilazi i prevazilazi spor između intencionalizma (Šlajermaher) i antiintencionalizma (Gadamer). Otud ističe kontekstualni karakter tumačenja, uz kritiku postojećih gledišta o kontekstualizaciji tumačenja. Najzad, pomoću sintagme 'objašnjenje značenja' i pozivanjem na lingvističku pragmatiku te vrednujuću jurisprudenciju A. Rosa, izlaže se ideja tumačenja kao vrednovanja, ali koje je uvek vrednovanje na temelju nekog konteksta (funkcionalnog, situacionog, individualnog). U radu se ističe i značaj ovakvog određenja tumačenja za opštu hermeneutiku u pogledu izdvajanja novog hermeneutičkog kanona (kanon preispitivanja tumačenja) koji je metod suočavanja sa kontekstualnom i aksiološkom prirodom tumačenja, i za jurističku hermeneutiku, u pravcu kompleksnijeg zahvatanja dva ključna problema ove discipline: pitanja prirode jurističkog zaključka i pitanja tehnologije (postupka) izvođenja tog zaključka (kanoni, argumenti tumačenja prava)., This paper is rooted in the theory of constructive interpretation of the law. The author examines contextual and axiological nature of interpretation of the law, with a particular focus on the main issues of juristic hermeneutics, i.e. the questions of nature of juristic conclusion, and of the tools of arriving to it. Concerning the ongoing dispute between the mechanical and the creative jurisprudence, this approach facilitates a consistent and convincing criticism of the conceptual jurisprudence, and of the syllogistic logic in implementation of the laws, which tends to create an image of judge as a logical machine. Contextual interpretation and axiological perspective enable the author to develop the idea of freedom as a method of juristic decision making.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd",
journal = "Anali Pravnog fakulteta u Beogradu",
title = "Tumačenje prava kao vrednovanje na osnovu konteksta - prilog konstruktivnoj teoriji tumačenja, Interpretation of law as evaluation based on the context: A contribution to constructive theory of interpretation",
pages = "106-83",
number = "1",
volume = "60",
url = "conv_248"
}

Bovan, S.. (2012). Tumačenje prava kao vrednovanje na osnovu konteksta - prilog konstruktivnoj teoriji tumačenja. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd., 60(1), 83-106.
conv_248

Bovan S. Tumačenje prava kao vrednovanje na osnovu konteksta - prilog konstruktivnoj teoriji tumačenja. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu. 2012;60(1):83-106.
conv_248 .

Bovan, Saša, "Tumačenje prava kao vrednovanje na osnovu konteksta - prilog konstruktivnoj teoriji tumačenja" in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 60, no. 1 (2012):83-106,
conv_248 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2012
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/619
AB  - U radu se istražuje odnos između slobodnog tumačenja prava (slobode kao metode rada sudije) i contra legem odlučivanja. U tom kontekstu razmatraju se pre svega stavovi H. Kantoroviča koji su izazvali velike nedoumice i polemike na ovu temu. Osim teorijskih kontroverzi vezanih za Kantorovičeve, ali i stavove ostalih predstavnika slobodnopravnog pokreta, u radu se izlaže dilema o potrebi i domašaju contra legem judiciranja. Najzad, daju se primeri iz prakse Vrhovnog kasacionog suda Srbije koji ukazuju na to da je zbog inherentne nesavršenosti pravnog poretka, contra legem odlučivanje realnost sa kojom se moramo suočiti i u odnosu na koju se moramo odrediti. Tada, kontralegalno judiciranje predstavlja metod rešavanja vrednosnih protivrečnosti do kojih dolazi kada se relativno slični društveni odnosi drugačije regulišu u različitim pravnim propisima. .
AB  - The author examines the relation between the reality of contra legem decision making and the necessity for a methodical articulation of this form of judicial work. Contra legem decision making is analyzed as a method of the least painful and the most rational dealing with the value based discrepancies, which derive from the instances of relatively similar social relations being regulated differently. The author offers examples of the contra legem decision making of the Supreme Cassation Court of Serbia. .
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd
T2  - Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
T1  - Contra legem judiciranje - Pandorina kutija pravne hermeneutike
T1  - Contra legem decision making: The Pandora's Box of legal hermeneutics
EP  - 116
IS  - 2
SP  - 95
VL  - 60
UR  - conv_261
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2012",
abstract = "U radu se istražuje odnos između slobodnog tumačenja prava (slobode kao metode rada sudije) i contra legem odlučivanja. U tom kontekstu razmatraju se pre svega stavovi H. Kantoroviča koji su izazvali velike nedoumice i polemike na ovu temu. Osim teorijskih kontroverzi vezanih za Kantorovičeve, ali i stavove ostalih predstavnika slobodnopravnog pokreta, u radu se izlaže dilema o potrebi i domašaju contra legem judiciranja. Najzad, daju se primeri iz prakse Vrhovnog kasacionog suda Srbije koji ukazuju na to da je zbog inherentne nesavršenosti pravnog poretka, contra legem odlučivanje realnost sa kojom se moramo suočiti i u odnosu na koju se moramo odrediti. Tada, kontralegalno judiciranje predstavlja metod rešavanja vrednosnih protivrečnosti do kojih dolazi kada se relativno slični društveni odnosi drugačije regulišu u različitim pravnim propisima. ., The author examines the relation between the reality of contra legem decision making and the necessity for a methodical articulation of this form of judicial work. Contra legem decision making is analyzed as a method of the least painful and the most rational dealing with the value based discrepancies, which derive from the instances of relatively similar social relations being regulated differently. The author offers examples of the contra legem decision making of the Supreme Cassation Court of Serbia. .",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd",
journal = "Anali Pravnog fakulteta u Beogradu",
title = "Contra legem judiciranje - Pandorina kutija pravne hermeneutike, Contra legem decision making: The Pandora's Box of legal hermeneutics",
pages = "116-95",
number = "2",
volume = "60",
url = "conv_261"
}

Bovan, S.. (2012). Contra legem judiciranje - Pandorina kutija pravne hermeneutike. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd., 60(2), 95-116.
conv_261

Bovan S. Contra legem judiciranje - Pandorina kutija pravne hermeneutike. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu. 2012;60(2):95-116.
conv_261 .

Bovan, Saša, "Contra legem judiciranje - Pandorina kutija pravne hermeneutike" in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 60, no. 2 (2012):95-116,
conv_261 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2011
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/572
AB  - U radu se istražuju stavovi studenata o korupciji na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu u pogledu raširenosti, uzroka, oblika i spremnosti studenata na korupciju (sistem vrednosti studenata). Na osnovu sprovedenog empirijskog istraživanja na ovu temu, imajući u vidu i druga relevantna ispitivanja korupcije u Srbiji, autor izlaže tezu da su postojeća istraživanja ove pojave, mahom stavovskog i eksplorativnog karaktera, dostigla svoje limite. Osim toga i nivo njihove teorijske obrade je relativno skroman, jer se uglavnom radi o sociološkim interpretacijama post factum (postdiktivna, a ne prediktivna istraživanja). Stoga je potrebno napraviti korak dalje u pravcu dijagnostičkih (pojmovi i hipoteze), a nakon toga i deskriptivnih (empirijske generalizacije), te eksplikativnih istraživanja korupcije (analiza odnosa između analitičkih promenljivih). Izvršena sistematizacija kvantitativnih podataka i zaključci autora predstavljaju pripremu u tom pravcu.
AB  - This paper examines students' attitudes towards corruption at the University of Belgrade Faculty of Law. The author relies on the results of his own research related to the students' value system and, more precisely, to the prevalence, causes, forms and willingness of the students to take part in corruption. The manner in which the author has systematized quantitative data obtained by this research, as well as the conclusions he has reached, are intended to serve as a groundwork for a future project, which should improve analytical, descriptive and explicative investigation of corruption in Serbia. Namely, the author sees the body of research which was published thus far as relatively modest when it comes to the level of theoretical treatment, as it is mainly opinion - and exploration related, and predominantly comprised of sociological post factum interpretations, without any predictive potential.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd
T2  - Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
T1  - Istraživanje percepcije korupcije na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu
T1  - Perception of corruption at the University of Belgrade Faculty of Law
EP  - 103
IS  - 1
SP  - 80
VL  - 59
UR  - conv_218
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2011",
abstract = "U radu se istražuju stavovi studenata o korupciji na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu u pogledu raširenosti, uzroka, oblika i spremnosti studenata na korupciju (sistem vrednosti studenata). Na osnovu sprovedenog empirijskog istraživanja na ovu temu, imajući u vidu i druga relevantna ispitivanja korupcije u Srbiji, autor izlaže tezu da su postojeća istraživanja ove pojave, mahom stavovskog i eksplorativnog karaktera, dostigla svoje limite. Osim toga i nivo njihove teorijske obrade je relativno skroman, jer se uglavnom radi o sociološkim interpretacijama post factum (postdiktivna, a ne prediktivna istraživanja). Stoga je potrebno napraviti korak dalje u pravcu dijagnostičkih (pojmovi i hipoteze), a nakon toga i deskriptivnih (empirijske generalizacije), te eksplikativnih istraživanja korupcije (analiza odnosa između analitičkih promenljivih). Izvršena sistematizacija kvantitativnih podataka i zaključci autora predstavljaju pripremu u tom pravcu., This paper examines students' attitudes towards corruption at the University of Belgrade Faculty of Law. The author relies on the results of his own research related to the students' value system and, more precisely, to the prevalence, causes, forms and willingness of the students to take part in corruption. The manner in which the author has systematized quantitative data obtained by this research, as well as the conclusions he has reached, are intended to serve as a groundwork for a future project, which should improve analytical, descriptive and explicative investigation of corruption in Serbia. Namely, the author sees the body of research which was published thus far as relatively modest when it comes to the level of theoretical treatment, as it is mainly opinion - and exploration related, and predominantly comprised of sociological post factum interpretations, without any predictive potential.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd",
journal = "Anali Pravnog fakulteta u Beogradu",
title = "Istraživanje percepcije korupcije na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu, Perception of corruption at the University of Belgrade Faculty of Law",
pages = "103-80",
number = "1",
volume = "59",
url = "conv_218"
}

Bovan, S.. (2011). Istraživanje percepcije korupcije na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd., 59(1), 80-103.
conv_218

Bovan S. Istraživanje percepcije korupcije na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu. 2011;59(1):80-103.
conv_218 .

Bovan, Saša, "Istraživanje percepcije korupcije na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu" in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 59, no. 1 (2011):80-103,
conv_218 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2009
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/439
AB  - Antinomičan karakter Kelzenove Čiste teorije prava možda je najbolje označiti sintagmom dosledni idealistički eklektizam. Iza ove kvalifikacije krije se bogato filozofsko i naučno zaleđe Kelzenovog normativizma, ali i duboke protivrečnosti Kelzenovog opusa koje zaslužuju da se imenuju kao paradoksalne. U radu se dublje istražuju te protivrečnosti, odnosno strasno lutanje i intelektualna raspolućenost Kelzena između nauke i filozofije kroz kompleksniji uvid u društveno-istorijski milje i idejnu klimu koja je uticala na njegovo stvaralaštvo. Osnovna ideja rada je da inače sporni međaši Kelzenove Čiste teorije prava (osnovna norma, metodski dualizam) nisu najvredniji, čak ni originalni delovi Kelzenovog opusa, već da je to njegova antimetafizička platforma (kritika prirodnog prava i pravde) gde na najbolji način spaja ključne vrednosti moderne - racionalnost, napredak i etiku naučnog pogleda na svet.
AB  - Antinomical character of Kelsen's Pure theory of law is best described with a syntagm - consistent idealistic eclectism. This qualification encompasses a rich philosophical and scientific background of Kelsen's normativism, but also the controversy of Kelsen's work which deserves to be regarded as paradoxical. This paper researches deeper into these controversies, i.e. Kelsen's wondering and intellectual split between science and philosophy through a more complex insight into the socio-historical context and the ideological climate that influenced his creative work.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd
T2  - Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
T1  - Kelzenov paradoks
T1  - Kelsen's paradox
EP  - 154
IS  - 2
SP  - 135
VL  - 57
UR  - conv_158
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2009",
abstract = "Antinomičan karakter Kelzenove Čiste teorije prava možda je najbolje označiti sintagmom dosledni idealistički eklektizam. Iza ove kvalifikacije krije se bogato filozofsko i naučno zaleđe Kelzenovog normativizma, ali i duboke protivrečnosti Kelzenovog opusa koje zaslužuju da se imenuju kao paradoksalne. U radu se dublje istražuju te protivrečnosti, odnosno strasno lutanje i intelektualna raspolućenost Kelzena između nauke i filozofije kroz kompleksniji uvid u društveno-istorijski milje i idejnu klimu koja je uticala na njegovo stvaralaštvo. Osnovna ideja rada je da inače sporni međaši Kelzenove Čiste teorije prava (osnovna norma, metodski dualizam) nisu najvredniji, čak ni originalni delovi Kelzenovog opusa, već da je to njegova antimetafizička platforma (kritika prirodnog prava i pravde) gde na najbolji način spaja ključne vrednosti moderne - racionalnost, napredak i etiku naučnog pogleda na svet., Antinomical character of Kelsen's Pure theory of law is best described with a syntagm - consistent idealistic eclectism. This qualification encompasses a rich philosophical and scientific background of Kelsen's normativism, but also the controversy of Kelsen's work which deserves to be regarded as paradoxical. This paper researches deeper into these controversies, i.e. Kelsen's wondering and intellectual split between science and philosophy through a more complex insight into the socio-historical context and the ideological climate that influenced his creative work.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd",
journal = "Anali Pravnog fakulteta u Beogradu",
title = "Kelzenov paradoks, Kelsen's paradox",
pages = "154-135",
number = "2",
volume = "57",
url = "conv_158"
}

Bovan, S.. (2009). Kelzenov paradoks. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd., 57(2), 135-154.
conv_158

Bovan S. Kelzenov paradoks. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu. 2009;57(2):135-154.
conv_158 .

Bovan, Saša, "Kelzenov paradoks" in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 57, no. 2 (2009):135-154,
conv_158 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2006
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/316
AB  - Kompleksnost sociologije, njene velike ambicije, delikatan odnos između sociologije i drugih društvenih nauka, neuhvatljivost sociološke perspektive koja se mora iznova potvrđivati u svakom novom istraživačkom poduhvatu, i na kraju, potreba daljeg učvršćivanja jedinstva društvenih nauka, čine da pitanje pojma sociologije uvek ostaje aktuelno. Tim pre, što literatura obiluje neuspešnim pokušajima određenja predmeta sociologije, ili u pravcu korišćenja neadekvatnih pojmova koje je teško empirijski interpretirati (celina, totalitet), ili stoga što nisu jasno izvedene istraživačke oblasti sociologije, ili što nije konstruisan odgovarajući sociološki diskurs. U radu ce izlažu kritici pokušaji određenja pojma sociologije u novijoj udžbeničkoj literaturi kod nas i u inostranstvu. Zatim ce daje pojam sociologije i ističe potreba za odgovarajućim obrazloženjem definicije koje nam otkriva u čemu je suština sociološke perspektive i zašto je sociologija opšta i sintetička nauka o društvu kojoj je pripao zadatak teorijskog i metodološkog objedinjavanja rezultata ostalih društvenih nauka.
AB  - The complexity of sociology, its large ambition, the delicate relationship between sociology and other social sciences, the intangibility of the social perspective which needs to be reconfirmed all over again in every new research project, and, finally, the need to further strengthen the unity of social sciences, altogether make the definition of sociology ever current and intriguing. Furthermore, this is so because the literature is abundant with successful attempts to define the subject of sociology, using inadequate terms which are difficult to interpret in an empirical way (like 'wholesomeness', 'totality'), and due to the fact that the research topics of sociology are not clearly defined and that a proper sociological discourse has not yet been established. This paper criticizes various local and international authors in their attempts to define sociology in the contemporary textbooks. This is followed by the definition of sociology and stressing the need for adequate explanation of its definition which unveils what is the essence of the sociological perspective. This further shows how sociology is a general and synthesizing science about society with the task to theoretically and methodologically integrate the results of other social sciences. .
PB  - Savez udruženja pravnika Srbije, Beograd
T2  - Arhiv za pravne i društvene nauke
T1  - Pojam sociologije
T1  - Definition of sociology
EP  - 1220
IS  - 3-4
SP  - 1195
VL  - 92
UR  - conv_879
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2006",
abstract = "Kompleksnost sociologije, njene velike ambicije, delikatan odnos između sociologije i drugih društvenih nauka, neuhvatljivost sociološke perspektive koja se mora iznova potvrđivati u svakom novom istraživačkom poduhvatu, i na kraju, potreba daljeg učvršćivanja jedinstva društvenih nauka, čine da pitanje pojma sociologije uvek ostaje aktuelno. Tim pre, što literatura obiluje neuspešnim pokušajima određenja predmeta sociologije, ili u pravcu korišćenja neadekvatnih pojmova koje je teško empirijski interpretirati (celina, totalitet), ili stoga što nisu jasno izvedene istraživačke oblasti sociologije, ili što nije konstruisan odgovarajući sociološki diskurs. U radu ce izlažu kritici pokušaji određenja pojma sociologije u novijoj udžbeničkoj literaturi kod nas i u inostranstvu. Zatim ce daje pojam sociologije i ističe potreba za odgovarajućim obrazloženjem definicije koje nam otkriva u čemu je suština sociološke perspektive i zašto je sociologija opšta i sintetička nauka o društvu kojoj je pripao zadatak teorijskog i metodološkog objedinjavanja rezultata ostalih društvenih nauka., The complexity of sociology, its large ambition, the delicate relationship between sociology and other social sciences, the intangibility of the social perspective which needs to be reconfirmed all over again in every new research project, and, finally, the need to further strengthen the unity of social sciences, altogether make the definition of sociology ever current and intriguing. Furthermore, this is so because the literature is abundant with successful attempts to define the subject of sociology, using inadequate terms which are difficult to interpret in an empirical way (like 'wholesomeness', 'totality'), and due to the fact that the research topics of sociology are not clearly defined and that a proper sociological discourse has not yet been established. This paper criticizes various local and international authors in their attempts to define sociology in the contemporary textbooks. This is followed by the definition of sociology and stressing the need for adequate explanation of its definition which unveils what is the essence of the sociological perspective. This further shows how sociology is a general and synthesizing science about society with the task to theoretically and methodologically integrate the results of other social sciences. .",
publisher = "Savez udruženja pravnika Srbije, Beograd",
journal = "Arhiv za pravne i društvene nauke",
title = "Pojam sociologije, Definition of sociology",
pages = "1220-1195",
number = "3-4",
volume = "92",
url = "conv_879"
}

Bovan, S.. (2006). Pojam sociologije. in Arhiv za pravne i društvene nauke
Savez udruženja pravnika Srbije, Beograd., 92(3-4), 1195-1220.
conv_879

Bovan S. Pojam sociologije. in Arhiv za pravne i društvene nauke. 2006;92(3-4):1195-1220.
conv_879 .

Bovan, Saša, "Pojam sociologije" in Arhiv za pravne i društvene nauke, 92, no. 3-4 (2006):1195-1220,
conv_879 .

TY  - CONF
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2001
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/168
PB  - Udruženje pravnika Srbije, Beograd
C3  - Pravni život
T1  - Uloga normi u procesu hominizacije
T1  - Role of norms in the process of humanization
EP  - 843
IS  - 12
SP  - 829
VL  - 50
UR  - conv_1313
ER  - 

@conference{
author = "Bovan, Saša",
year = "2001",
publisher = "Udruženje pravnika Srbije, Beograd",
journal = "Pravni život",
title = "Uloga normi u procesu hominizacije, Role of norms in the process of humanization",
pages = "843-829",
number = "12",
volume = "50",
url = "conv_1313"
}

Bovan, S.. (2001). Uloga normi u procesu hominizacije. in Pravni život
Udruženje pravnika Srbije, Beograd., 50(12), 829-843.
conv_1313

Bovan S. Uloga normi u procesu hominizacije. in Pravni život. 2001;50(12):829-843.
conv_1313 .

Bovan, Saša, "Uloga normi u procesu hominizacije" in Pravni život, 50, no. 12 (2001):829-843,
conv_1313 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 2001
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/157
AB  - U radu se govori o značaju normi za čoveka, ali ne samo sa stanoviŠta njihovog doprinosa održavanju i funkcionisanju društva, već i sa stanovišta uloge koju su norme imale u procesu evolucije čoveka. Hipoteza od koje se tada polazi sastoji se u tvrdnji da su u dalekoj prošlosti ljudskog roda norme bile uslov opstanka čoveka kao vrste i uslov nastanka čoveka kao bića posebne vrste. Drugim rečima i preciznije rečeno, normativnost je onaj evolutivni mehanizam pomoću kojeg se ostvaruje transformacija čoveka iz biološkog u socijalno biće. Izložena hipoteza nas usmerava na teoriju evolucije i osnovne mehanizme promene živih bića. U radu se dalje govori o selekciji i mutacijama kao osnovnim mehanizmima evolucije živih bića, i o tome zašto ovi oblici promene nisu mogli da ispolje svoje dejstvo kod čovekovih predaka. Ključni mehanizam evolucije čoveka su tzv. 'otvoreni programi ponašanja'. Bazični deo rada govori o tome šta čini suštinu otvorenih programa ponašanja, koje su posledice primene otvorenih programa ponašanja kod hominida, i kako se kroz te posledice (intenzivna saradnja između članova ljudskog čopora, standardizacija i regulacija) objektivno stvara normativnost koja je klica društvenosti i mehanizam prevođenja bioloških ponašanja u socijalna ponašanja. Dalje se govori i o velikoj ulozi normi u procesu razvoja mišljenja (mozga) i jezika, uz konsultovanje literature iz biološke evolucije, paleontologije, fiziologije, genetičke psihologije i neurolingvistike. U zaključku rada se izlaže značaj ove perspektive za razumevanje generičke suštine čoveka (normativnost kao najvažnija osobina čoveka), za povezivanje raznih prirodnih i društvenih nauka o čoveku (prilog izgradnji sociobiologije) i za teoriju prava (u fundamentalnom i praktičkom smislu). Na samom kraju se govori o tome da li i u kojoj meri u pravnoj literaturi ima pokušaja da se objašnjenje porekla uloge, značaja, funkcija i strukture prava i normi uopšte izvede polazeći od izvesnih bioloških karakteristika čoveka.
AB  - This work is basically aimed at analyzing the origins of normativity and the role of norm in the process of hominization (evolution of man). The hypothesis, which is the basis of this research, includes the assertion that normalivity is the most significant feature of man's generic essence, a feature that enabled the survival of man as a species, the emergence of man as a being of different kind, as well as the emergence and functioning of the human society. Lastly, it is an attempt to prove that the transformation of man from a biological into a psychic and social being happens as a transfer from biological into normative, and an attempt to identify biological (organic) roots of social norms, as well as to establish a natural and understandable relationship between the biological and the cultural evolution of man. Open programmes of behavior are a key notion or a phenomenon which enables this hypothesis to be checked, because they played the role of evolutionary mechanism in the process of the evolution of the human species, due to which the evolution of man in its modern sense happened after all. Favoring open programmes of behavior of man is a result of strong evolutionary pressures, both from outside and inside (climate, anatomic and psychological non-specialization, i.e. man's handicaps), due to which there has been no biological time for the species to change in a standard way, i.e. through selection and mutation. For the homo species, normativity thus became a matrix of life: this was a way which enabled the survival of man as a species and the emergence of man as a being of different kind. Norms have played a key role in the process of hominization and they represent the most important feature of man's generic essence.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd
T2  - Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
T1  - Uloga normi u procesu hominizacije
T1  - The role of norm in the process of hominization
EP  - 369
IS  - 1-4
SP  - 350
VL  - 49
UR  - conv_12
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "2001",
abstract = "U radu se govori o značaju normi za čoveka, ali ne samo sa stanoviŠta njihovog doprinosa održavanju i funkcionisanju društva, već i sa stanovišta uloge koju su norme imale u procesu evolucije čoveka. Hipoteza od koje se tada polazi sastoji se u tvrdnji da su u dalekoj prošlosti ljudskog roda norme bile uslov opstanka čoveka kao vrste i uslov nastanka čoveka kao bića posebne vrste. Drugim rečima i preciznije rečeno, normativnost je onaj evolutivni mehanizam pomoću kojeg se ostvaruje transformacija čoveka iz biološkog u socijalno biće. Izložena hipoteza nas usmerava na teoriju evolucije i osnovne mehanizme promene živih bića. U radu se dalje govori o selekciji i mutacijama kao osnovnim mehanizmima evolucije živih bića, i o tome zašto ovi oblici promene nisu mogli da ispolje svoje dejstvo kod čovekovih predaka. Ključni mehanizam evolucije čoveka su tzv. 'otvoreni programi ponašanja'. Bazični deo rada govori o tome šta čini suštinu otvorenih programa ponašanja, koje su posledice primene otvorenih programa ponašanja kod hominida, i kako se kroz te posledice (intenzivna saradnja između članova ljudskog čopora, standardizacija i regulacija) objektivno stvara normativnost koja je klica društvenosti i mehanizam prevođenja bioloških ponašanja u socijalna ponašanja. Dalje se govori i o velikoj ulozi normi u procesu razvoja mišljenja (mozga) i jezika, uz konsultovanje literature iz biološke evolucije, paleontologije, fiziologije, genetičke psihologije i neurolingvistike. U zaključku rada se izlaže značaj ove perspektive za razumevanje generičke suštine čoveka (normativnost kao najvažnija osobina čoveka), za povezivanje raznih prirodnih i društvenih nauka o čoveku (prilog izgradnji sociobiologije) i za teoriju prava (u fundamentalnom i praktičkom smislu). Na samom kraju se govori o tome da li i u kojoj meri u pravnoj literaturi ima pokušaja da se objašnjenje porekla uloge, značaja, funkcija i strukture prava i normi uopšte izvede polazeći od izvesnih bioloških karakteristika čoveka., This work is basically aimed at analyzing the origins of normativity and the role of norm in the process of hominization (evolution of man). The hypothesis, which is the basis of this research, includes the assertion that normalivity is the most significant feature of man's generic essence, a feature that enabled the survival of man as a species, the emergence of man as a being of different kind, as well as the emergence and functioning of the human society. Lastly, it is an attempt to prove that the transformation of man from a biological into a psychic and social being happens as a transfer from biological into normative, and an attempt to identify biological (organic) roots of social norms, as well as to establish a natural and understandable relationship between the biological and the cultural evolution of man. Open programmes of behavior are a key notion or a phenomenon which enables this hypothesis to be checked, because they played the role of evolutionary mechanism in the process of the evolution of the human species, due to which the evolution of man in its modern sense happened after all. Favoring open programmes of behavior of man is a result of strong evolutionary pressures, both from outside and inside (climate, anatomic and psychological non-specialization, i.e. man's handicaps), due to which there has been no biological time for the species to change in a standard way, i.e. through selection and mutation. For the homo species, normativity thus became a matrix of life: this was a way which enabled the survival of man as a species and the emergence of man as a being of different kind. Norms have played a key role in the process of hominization and they represent the most important feature of man's generic essence.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd",
journal = "Anali Pravnog fakulteta u Beogradu",
title = "Uloga normi u procesu hominizacije, The role of norm in the process of hominization",
pages = "369-350",
number = "1-4",
volume = "49",
url = "conv_12"
}

Bovan, S.. (2001). Uloga normi u procesu hominizacije. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu
Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd., 49(1-4), 350-369.
conv_12

Bovan S. Uloga normi u procesu hominizacije. in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu. 2001;49(1-4):350-369.
conv_12 .

Bovan, Saša, "Uloga normi u procesu hominizacije" in Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 49, no. 1-4 (2001):350-369,
conv_12 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 1998
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/121
AB  - U ovom radu govori se o odnosu primarnih i sekundarnih normi što je jedan od osnovnih problema teorije pravne norme.Uvodni deo rada govori o praktičnim i teorijskim razlozima koji ovu problematiku čine aktuelnom i značajnom za razumevanje celokupnog pravnog fenomena.U nastavku rada govori se o efektima teorije pravne norme na teorijsko-sadržinskom, lingvističkom, funkcionalnom i strukturalnom planu, pri čemu se posebna pažnja posvećuje strukturalnoj analizi pravne norme. Pri tome, osnovni cilj koji želimo da postignemo je da kroz analizu strukture pravne norme ustanovimo koji sve elementi čine strukturu pravne pojave. U tom pravcu, zalažemo se za jedno modernije rešenje odnosa primarnih i sekundarnih normi, gde su sekundarne norme kao norme koje regulišu ponašanje državnih organa tretirane kao funkcionalno i ontološki važnije od primarnih normi kao normi koje regulišu ponašanje građana.Na kraju govorimo o posledicama ovog shvatanja u odnosu na problem pojma prava, pri čemu pokušavamo da dokažemo kako ovakvo tumačenje odnosa primarnih i sekundarnih normi pokazuje da je osnovni sastojak strukture prava sila a ne norma.
AB  - The relation between the primary and the secondary norms is the matter stricto sensu belonging to the field of the theory of law norms. However, the importance of this matter is much wider and far-reaching at the theoretical as well as at practical level. Considering the theoretical level, through the relation between the primary and the secondary norms it is possible to get valuable conclusions about the nature of the state and its functions, to consider the relation between law and other normative systems and, the most important of all - which is the main aim of this paperwork - through the relation between the primary and the secondary norms it is possible in theoretically impressive and scruple manner to point out the correspondence between force and normative system at the level of the concept of law, specially if the relation is considered to give broader functional importance to the secondary norms referring to the state institutions. By this comprehension, the theoretical analyze center of gravity has been thrown over from the formal aspects of this law concept to the substantial matter, so that the force becomes not only the guaranty of law norms efficiency but as well as the sole content of the law. We have also tried to demonstrate that the force is being not only one of the law structure ingredients but also ontologically more primal ingredient in comparison with the other elements of this law matter and the ingredient determining the relation between all the other law ingredients and, before all, the ingredient having the axiomatic and normative character (ideological and ideal elements of the law).Considering the practical level, the correct comprehension of the relations between the primary and secondary norms creates the presumptions for adequate theoretical and empirical analyze of each concrete law system towards its logical structure and real applicability, although we have not been dealing with this matter. There is one more reason for this enterprise lying in the fact that this matter has not yet been significantly discussed in our literature. Besides that, the most significant authors in our theory of law have considered the relation between the primary and the secondary norms in traditional manner (R. Lukić) or in a modern manner that we have been inclined in this paperwork, although only indicative.
PB  - Savez udruženja pravnika Srbije, Beograd
T2  - Arhiv za pravne i društvene nauke
T1  - Odnos primarnih i sekundarnih normi
T1  - The relation between the primary and the secondary norms
EP  - 168
IS  - 3
SP  - 158
VL  - 84
UR  - conv_983
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "1998",
abstract = "U ovom radu govori se o odnosu primarnih i sekundarnih normi što je jedan od osnovnih problema teorije pravne norme.Uvodni deo rada govori o praktičnim i teorijskim razlozima koji ovu problematiku čine aktuelnom i značajnom za razumevanje celokupnog pravnog fenomena.U nastavku rada govori se o efektima teorije pravne norme na teorijsko-sadržinskom, lingvističkom, funkcionalnom i strukturalnom planu, pri čemu se posebna pažnja posvećuje strukturalnoj analizi pravne norme. Pri tome, osnovni cilj koji želimo da postignemo je da kroz analizu strukture pravne norme ustanovimo koji sve elementi čine strukturu pravne pojave. U tom pravcu, zalažemo se za jedno modernije rešenje odnosa primarnih i sekundarnih normi, gde su sekundarne norme kao norme koje regulišu ponašanje državnih organa tretirane kao funkcionalno i ontološki važnije od primarnih normi kao normi koje regulišu ponašanje građana.Na kraju govorimo o posledicama ovog shvatanja u odnosu na problem pojma prava, pri čemu pokušavamo da dokažemo kako ovakvo tumačenje odnosa primarnih i sekundarnih normi pokazuje da je osnovni sastojak strukture prava sila a ne norma., The relation between the primary and the secondary norms is the matter stricto sensu belonging to the field of the theory of law norms. However, the importance of this matter is much wider and far-reaching at the theoretical as well as at practical level. Considering the theoretical level, through the relation between the primary and the secondary norms it is possible to get valuable conclusions about the nature of the state and its functions, to consider the relation between law and other normative systems and, the most important of all - which is the main aim of this paperwork - through the relation between the primary and the secondary norms it is possible in theoretically impressive and scruple manner to point out the correspondence between force and normative system at the level of the concept of law, specially if the relation is considered to give broader functional importance to the secondary norms referring to the state institutions. By this comprehension, the theoretical analyze center of gravity has been thrown over from the formal aspects of this law concept to the substantial matter, so that the force becomes not only the guaranty of law norms efficiency but as well as the sole content of the law. We have also tried to demonstrate that the force is being not only one of the law structure ingredients but also ontologically more primal ingredient in comparison with the other elements of this law matter and the ingredient determining the relation between all the other law ingredients and, before all, the ingredient having the axiomatic and normative character (ideological and ideal elements of the law).Considering the practical level, the correct comprehension of the relations between the primary and secondary norms creates the presumptions for adequate theoretical and empirical analyze of each concrete law system towards its logical structure and real applicability, although we have not been dealing with this matter. There is one more reason for this enterprise lying in the fact that this matter has not yet been significantly discussed in our literature. Besides that, the most significant authors in our theory of law have considered the relation between the primary and the secondary norms in traditional manner (R. Lukić) or in a modern manner that we have been inclined in this paperwork, although only indicative.",
publisher = "Savez udruženja pravnika Srbije, Beograd",
journal = "Arhiv za pravne i društvene nauke",
title = "Odnos primarnih i sekundarnih normi, The relation between the primary and the secondary norms",
pages = "168-158",
number = "3",
volume = "84",
url = "conv_983"
}

Bovan, S.. (1998). Odnos primarnih i sekundarnih normi. in Arhiv za pravne i društvene nauke
Savez udruženja pravnika Srbije, Beograd., 84(3), 158-168.
conv_983

Bovan S. Odnos primarnih i sekundarnih normi. in Arhiv za pravne i društvene nauke. 1998;84(3):158-168.
conv_983 .

Bovan, Saša, "Odnos primarnih i sekundarnih normi" in Arhiv za pravne i društvene nauke, 84, no. 3 (1998):158-168,
conv_983 .

TY  - JOUR
AU  - Bovan, Saša
PY  - 1993
UR  - https://ralf.ius.bg.ac.rs/handle/123456789/58
PB  - Udruženje pravnika Srbije, Beograd
T2  - Pravni život
T1  - Aktuelno stanje metodologije prava
EP  - 734
IS  - 7-8
SP  - 727
VL  - 42
UR  - conv_1515
ER  - 

@article{
author = "Bovan, Saša",
year = "1993",
publisher = "Udruženje pravnika Srbije, Beograd",
journal = "Pravni život",
title = "Aktuelno stanje metodologije prava",
pages = "734-727",
number = "7-8",
volume = "42",
url = "conv_1515"
}

Bovan, S.. (1993). Aktuelno stanje metodologije prava. in Pravni život
Udruženje pravnika Srbije, Beograd., 42(7-8), 727-734.
conv_1515

Bovan S. Aktuelno stanje metodologije prava. in Pravni život. 1993;42(7-8):727-734.
conv_1515 .

Bovan, Saša, "Aktuelno stanje metodologije prava" in Pravni život, 42, no. 7-8 (1993):727-734,
conv_1515 .